Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Muzeaiflashmoby
11
MetonimieZagładyłtozatemksiążkaowyobrażeniachZagłady,
anieodokumentachbądźprawdzie,którąznamyzezdjęćlubproto-
kołów.Wodróżnieniuoddynamicznejiwewnętrznejprawdysztuki
prawdaświadectwajestprzerażająconiezmienna.Wtejpracyinteresują
mniedynamikaizmiany11.
Niejesttotakżeksiążkaofilmach,mimożeodgrywająwniejważną
rolęidostarczająznakomitychprzykładówdomówieniaoliteraturze.
Dziejesiętakchociażbydlatego,żewfilmiebardziejniżgdziekolwiek
indziejdajesięzauważyćnieodwracalnośćprocesówzachodzących
wmyśleniuoHolokauście.
Międzyrokiem1987,kiedyPawełHuelleopublikowałWeiseraDawid-
ka,adrugądekadąXXIwiekudoszłodowieluzmian,którepomogły
przełamaćprzyzwyczajeniawpisaniuomasowejśmierciŻydów.Wła-
śnietaka,dynamicznaizmieniona,literaturaoZagładzieokazałasię
dziełempóźnejnowoczesności.
Jednązzasadniczychprzemian,jakieprzyniósłkonieclatosiemdzie-
siątychXXwieku,byłowięcrozszerzeniekanonuwielkiejpowojennej
prozy,utożsamianejdotądgłówniezZofiąNałkowską,TadeuszemBo-
rowskim,LeopoldemBuczkowskimiBogdanemWojdowskim,oteksty
słaboznane,objętościowomniejszelubobecnewmyśleniuosztucenie-
zwyklerzadko.DopowieściHuellegodołączyłypotem:Dom,senigry
dziecięceJulianaKornhausera12,Zagłada,ZmierzchyiporankiorazBo-
cianynadpowiatemPiotraSzewca13,KońPanaBogaiSzkołabezbożni-
11PodobnezałożenieprzyjąłBartłomiejKrupawpracyOpowiedziećZagładę.
PolskaprozaihistoriografawobecHolocaustu(1987-2003):nPolskidyskurszareagował
naopowieśćGrossabardzożywiołowo,wpierwszym,obronnymodruchuodrzucając
historięopisanąprzezSąsiadów,zczasem-wmniejszymlubwiększymstopniu-ją
przyswajając.WtensposóbopowieśćoHolocauścieuległakolejnemuprzekształceniu,
atowłaśniezmianywopowiadaniuZagłady-anieonasama-interesująmnieprzede
wszystkimwtejpracy”.B.Krupa:OpowiedziećZagładę.Polskaprozaihistoriografa
wobecHolocaustu(1987-2003).Kraków2013,s.35.
12J.Kornhauser:Dom,senigrydziecięce.Opowieśćsentymentalna.Kraków
1995.
13P.Szewc:Zagłada.Warszawa1987;Tenże:Zmierzchyiporanki.Kraków2000;
Tenże:Bocianynadpowiatem.Kraków2005.
