Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Krakówipolityka
iXIXwiekubyłaczynnikiemdecydującymojegolosach.Trwałośćisiłastygma-
tustołecznościKrakowatointrygującydlaurbanologaprzykładznaczenia
dziedzictwamaterialnegoiniematerialnegojakoczynnikarozwojumiasta.
Tegoniezwykłegozjawiskaniemożnaoderwaćodkontekstupolitycznego,
wjakimPolskaiPolacyznaleźlisięwwiekuXIX.Relacjapomiędzymiastem
apolitykątowprzypadkuKrakowanietylkofunkcjapolskiegolosu!Kraków
totakżeEuropaŚrodka,wktórejprzezdwieścieostatnichlatwielerazyzmie-
niałysięgraniceisystemypolityczne.Decyzjeprzesądzająceolosachmiasta
zapadałytakżewWiedniu,BerlinieiMoskwiełTakbyłowczasachmonarchii
Habsburgów,podczasokupacjihitlerowskiejiporoku1945.
PolitykawistotnysposóbzmieniławXXwiekuhierarchięmiastEuropy
Środkowej.DotyczytorównieżmapyPolskiisamegoKrakowa.Historyczny
policentryzmsiecinajwiększychpolskichmetropoliiniszczonyjestdzisiaj
przezhipertrofięfunkcjicentralnychWarszawy.Bounitaryzmpaństwazabija
„niestołeczne”metropolie.Krakówjakomiasto„niekompatybilnepolitycz-
nie”poszukiwałiposzukujewłasnejścieżkirozwojuiwłasnegomiejscawsieci
osadniczej.Wtychposzukiwaniachszczególnąrolęodgrywająpamięćimit.
Toprzytymnietylko„prastaryKraków,rodzicpolskiejpotęgi”,aleKraków
depozytariuszgalicyjskiegomitu.Siłategomituijegoznaczeniedlatożsamo-
ścimiastarównocześniewpisujeKrakówdosiecinajważniejszychmetropolii
EuropyŚrodkowej.PrzyczymideaEuropyŚrodkowejtociągleniewykorzysta-
naszansaKrakowa.
DoświadczenieKrakowaprzypomina,żemiastotoprocesdługiegotrwa-
nia,aleuświadamiateżznaczeniedziedzictwakulturowego,pamięciitoż-
samościdlarozwoju.Pokazujeczytelnie,jaksystemypolityczneiideologie
determinowałykształtprocesówurbanizacyjnych.Opowodzeniumiastade-
cydujezarówno„duża”,jaki„mała”polityka.Rozmowyomieścieniemożna
teżoderwaćodkwestiipolitykilokalnej.Wciąguostatnichdwóchwieków
samorządkrakowskiodgrywałistotnąrolęwformowaniunowoczesnegoor-
ganizmumiejskiego.Intrygującyjestzwłaszczafenomensamorządukrakow-
skiegoprzełomuXIXiXXwieku,skutecznośćjegodziałań,arównocześnie
jegoantydemokratycznycharakter!
Politykadeterminujenieliniowośćrozwojumiast.WhistoriiKrakowa
zwracauwagęrolaprzełomówpolitycznych.Byłemświadkiemiuczestnikiem
takiegoprzełomuwroku1989.Zmianaregułgrywmiasto,szybkieprzej-
ścieodsystemutotalitarnegoigospodarkinakazowo-rozdzielczejdomode-
luliberalnegowywołaływKrakowieszybkąiwielowymiarowązmianę.Data
8
