Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Miasto–„mikser”kulturowy
21
Wielokulturowośćmiastaposiadaróżnewymiary.Popierwsze,jesttowymiarprze-
strzenny,ekologiczny,wyznaczonyprzezstrukturęadministracyjną,aletakżeprzez
składicharakterystykęmieszkańcówczyrezydentówposzczególnychczęści,dzielnic,
enklawmiasta.Organizacjaprzestrzennawdużymstopniuskorelowanajestbowiem
zestrukturąspołeczną,zusytuowaniemnaskaliwładzy,zamożnościiprestiżu.Istnieją
dzielnice„lepsze”,ekskluzywne,drogie,oddzielonelicznymibarierami–nietylkoko-
munikacyjnymi–oddzielnic„gorszych”,slumsówigett.Ekologiczny,przestrzenny,
społeczno-ekonomicznycharakterdzielnic,poszczególnychmodułówmiasta,zależy
nietylkooddominującejfunkcjipełnionejwcałejinfrastrukturze,aletakżeodskładu
rasowego,etnicznegobądźwyznaniowego.Napodziałynadzielniceprzemysłowe,han-
dlowe,usługowe,rozrywkowe,mieszkalne,zdystrybucjąnaenklawybogactwainędzy,
nakładająsięinnewarunki„rozdzielczości”,czytowedługpochodzeniaetnicznego,
przynależnościrasowej,czyteżwyznania.Wielkiemiasta,takiejakNowyJork,Los
Angeles,RiodeJaneiro,Londyn,ParyżczyBerlin,majątakżewysoce„jednorodne”
kulturowodzielniceetniczne[LittleItaly,PolishArea,GreekTown],enklawyrasowe
[ChinaTown,Harlem]bądźwyznaniowe[dzielnicaislamska,żydowskaczykatolicka].
Podziałyetniczne,rasoweireligijneposiadajączęstohistorycznyjużtylkocharakter,
naprzykładdzielnicażydowska[Kazimierz]wKrakowieczyłacińskawParyżu,nie-
mniejwpisująsięnietylkowprzestrzennątopografię,aletakżekulturowypejzażmia-
sta.Podziałynadzielnicerasoweietniczne,relatywniewysocehomogeniczneenklawy
–tureckąwBerlinie,marokańskąwParyżu,kubańskąwMiami,polskąwChicago
czymeksykańskąwSanDiego–stająsięwyznacznikiem„wizualności”poszczegól-
nychczęści,jakicałegomiasta.Odarchitektury,poprzezzapachypłynącezetnicznych
kuchniirestauracji,muraleigraffiti,symbolereligijne,pomuzea,instytucjekulturalne,
organizacjeistowarzyszenia.Poszczególneuliceidzielnicemiastawyróżniająsięswoją
kulturowo–etnicznie,rasowo,religijnie–ispołeczniezdeterminowanąwizualnością.
ChasydzkiWilliamsburgwdzielnicyBrooklynwNowymJorkuróżnisięwbardzowy-
raźnysposób,takżewyglądemzamieszkującychtęczęśćmiastaludzi,odpołożone-
gowpółnocnejczęściManhattanuHarlemu;krakowski,żydowskiKazimierzniejest
podobnydoNowejHuty,takjakzamieszkiwanaprzezreprezentantówśredniejklasy
dzielnicaBotafogowRiodeJaneironiejestpodobnaniemalwniczymdoliczącejponad
trzystatysięcymieszkańcówdzielnicynędzy,faveliRosario.
Podrugie,wielokulturowośćspołecznościmiejskichskorelowanajestwysocezin-
frastrukturąkomunikacyjną,zkanałamiisieciamipołączeń,wyznaczonymizjednej
stronyprzeztrasyliniitramwajowych,autobusowych,metra,pociągów,topografiiulic,
azdrugiejprzezdostępnośćdonośnikówinformacji,terminalikomputerowych,tele-
fonicznych,kin,teatrów,muzeów,restauracji,miejscpublicznych.Miastarozwijająsię
wedługwłasnego,zmiennegoscenariusza,zwyodrębnioną,jednakwyraźniehistorycz-
nąstrefą„centralną”,„śródmieściem”,iperyferyjnymidzielnicamimieszkalnymi,sub-
urbiami,„blokowiskami”.Każdemiastoposiadaswójspecyficzny,koncentrycznybądź
modułowy,wyznaczonyukładciągówkomunikacyjnych.Centrumpełnigłówniefunk-
cjeekonomiczne,finansowe,ludyczne,jestośrodkiemwładzypolitycznejisamorządo-
wej,siedzibąnajwiększychinstytucjispołecznychikulturalnych.Wmiaręoddalaniasię
odcentrummalejeliczbakin,restauracji,teatrów,muzeówiatrakcyjnychprzestrzeni
publicznych.Istniejąmiastamonocentryczne,jakNowyJork,Paryż,Rzym,Krakówczy
