Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ludziewmieście–miastowludziach
35
Problememdużychmetropoliijesttakżesmog,którywywołanyjestemisjąspalin
ipyłówdoatmosferyprzezsamochodyorazzakładyprzemysłowe.Smogmożedopro-
wadzićdolokalnegoopadukwaśnegodeszczu.Dojegogłównychskutkównależynisz-
czenieelewacjibudynków,pomnikówitp.,pogorszeniesamopoczuciaistanuzdrowia
mieszkańców,wywoływaniealergiiorazastmy.Domiastborykającychsięzproblemem
smogunależąm.in.:Tokio,Ateny,LosAngeles,Londyn.WobrębieLosAngeleszanie-
czyszczeniepowietrzajesttakduże,żepłucadorastającychtamdziecipracują10–15%
mniejefektywnieniżpłucaichrówieśnikówżyjącychnaczystszymobszarze28.
Problememdlamiastiżyjącychwnichludzisątakżekwaśnedeszczespowodowane
przezemisjędoatmosferygłównietlenkówsiarkiitlenkówazotu.Wkontakciezwodą
tworząsilnekwasy:kwassiarkawyorazkwasazotowy.Kwaśnedeszczewystępują
główniewrejonachsilniezurbanizowanych.Mająnegatywnywpływnaśrodowisko,
powodującm.in.niszczeniebudynków,lasów[np.Karkonosze]orazzakwaszaniegleby.
Zatłoczenie
Człowiek,podobniejakzwierzęta,wykazujeprzywiązaniedookreślonegoterenu–tery-
torializm,jestdogłębnieobdarzonypoczuciemprawterytorialnych.Terytorialnośćjako
cechaosobnikamożewystępowaćwstosunkudoposzczególnychmebliiobszarów
mieszkania;jakocechagrupyspołecznej–rodziny–domieszkaniajakocałości;jako
cechagrupymieszkańcówdanegobudynku–dobudynkuijegootoczenia;jakocecha
dużejgrupyspołecznej–mieszkańcówmiasta–docałegomiasta;mieszkańcówregio-
nu–doregionuitd.Powojennemodernistyczneprojektyarchitekturyniezaspokajały
potrzebyterytorialności,gdyżprzewidywanownichminimumprzestrzeniprywatnej.
Jednaksatysfakcjaterytorialnajestdlawiększościmieszkańcówmiastaznacznieważ-
niejszaniżjakośćestetycznaarchitekturyczyzagospodarowaniaterenu.Stądpewnie
zamiłowaniemieszkańcówblokówdoprzyozdabianiabalkonównaswójsposób.
Problememwspółczesnychmiast,związanymzproksemiką,jestzatłoczenie.Bada-
nianadskutkamizatłoczeniawśródludziwskazałynapodobnemechanizmyjakuzwie-
rząt.Osobyżyjącewzatłoczeniusąbardziejpodatnenachoroby,wykazująwiększe
tendencjedozachowańaspołecznych.Gęstośćjestobiektywnąmiarąokreślającąliczbę
osóbwdanejprzestrzeni.ChombartdeLauwebadałproblemwielkościpowierzchni
przypadającejnajednegoczłowiekawmieszkaniu.Twierdził,żepowyżejpewnegostop-
niazagęszczeniamieszkania[mierzonegoliczbąmetrówkwadratowychprzypadających
najednąosobę]występujązachowaniapatologiczne.Zaminimumuznał8–10m2,średni
standardto16m2,optimumzaśwynosi30m2,wprzypadkuwiększejprzestrzenipozo-
stajeonaniewykorzystana29.Zatłoczeniejestzaśmiarąsubiektywnąiwystępujewtedy,
kiedyodnosimywrażenie,żewdanejprzestrzeniznajdujesięzadużoosób.Interpreta-
cjazależymiędzyinnymiodpoczuciakontrolinadwarunkamipowodującymistłocze-
28J.Basu,Whynoone’ssafe:EffectsofSmogonResidentsinLosAngelesBasin,„AmericanHealth”
8/1989,s.64.Cyt.za:E.Aronson,T.Wilson,R.Akert,dz.cyt.,s.3.
29P.H.ChombartdeLauwe,FamilleEtHabitationII:Unessaid’observationexpérimentale,Centre
NationaldelaRechercheScientifique,Paris1960.Cyt.za:K.Lenartowicz,Opsychologiiarchitektury.Próba
inwentaryzacjibadań,zakresprzedmiotowyiwpływnaarchitekturę,Kraków1992,s.69.
