Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
AgataDiec
rzeczywiścieistniejącekrajobrazy,któreodzwierciedlającechyzawartewprzestrzeni
architektonicznej,którepotraktowanełączniekomponująsięwswoistewzorypreferen-
cjitychprzestrzeni?Powyższepytaniazwróciłymojąuwagęnaobszar,którymzajmuje
siępsychologiaśrodowiskowa,azwłaszczajejdziałpoświęconyprzestrzeni,architek-
turzeiżyciuwmieście.Przeprowadzoneprzezemniebadaniaskupiałysięzarównona
poszukiwaniuwzorówpreferencjiprzestrzeniarchitektonicznejudzieciszkolnych,jak
iposzukiwaniuzwiązkówtychwzorówzniektórymikorelatamiosobowościowymi.
POJĘCIEPRZESTRZENIARCHITEKTONICZNEJ
Życieczłowiekawrazzcałokształtemrelacjispołecznychifizycznychstanowipoleza-
interesowaniapsychologiiśrodowiskowej.Cechujejąinterdyscyplinarność,wynikająca
zdużejzmiennościiróżnorodnościzarównopodejśćmetodologicznych,jakiorientacji
teoretycznych.Głównąkategoriąanalitycznąjestśrodowisko,cotłumaczonejestzję-
zykastarofrancuskiegojakootaczanieibezterminudookreślającego,oznaczacał-
kowiteśrodowiskofizyczneispołecznedanejjednostki3.Ukształtowanieśrodowiska
możezarównosprzyjaćrealizacjiczynnościżyciowychczłowieka,jakiimprzeszka-
dzać.Składowymiśrodowiskasąwrównymstopniuelementynaturalne,materialne,
przestrzenne,jakiludziewrazzeswoimiróżnorodnymiustosunkowaniamiwzględem
siebie,jakiwzględeminnychelementówdanegootoczenia.Konsekwentniemożnamó-
wićośrodowiskunaturalnym,materialnym,przestrzennym,społecznymikulturowym.
Przedmiotemwspółczesnejpsychologiisąnietylkowewnętrznereakcjeczłowieka,lecz
równieżzewnętrzneotoczeniefizyczne,czyli:
–„ogółbodźcówstymulującychorganizm;
–ogółinformacjiodbieranychprzezczłowiekaiorganizującychjegozachowanie;
–ogółspołeczno-kulturowychartefaktów–fizycznychrzeczyorganizującychfunkcjo-
nowaniejednostekigrup”4.
Każdeśrodowiskojestrezerwuaremróżnorodnychinformacjistanowiącychźródła
stymulacji,oddziałującychnaczłowiekawconajmniejtrzechkategoriach:stymula-
cjisensorycznej,społecznejistymulacjizwiązanejzruchem5.Wbadaniuskupionosię
nastymulacjisensorycznej,zwłaszczatejzwiązanejzezmysłemwzroku,gdyżjeston
głównymzmysłemprzestrzennymumożliwiającymosobistykontaktzprzestrzeniąar-
chitektoniczną.
Formaarchitektoniczna,ucieleśniającswoistewizjeprojektanta,stajesięotoczeniem
człowiekaisprawia,iżjegoodczuwanieprzestrzeniprzestajebyćmglisteirozproszone.
Pionipoziom,masaiobjętość,doświadczanecieleśniesąodczuwanekażdorazowo,kie-
dywbijasięsłupczybudujedom.„Alesiławyrazuijasnośćznaczeniatychwymiarów
przestrzennychwzrastaniepomiernie,kiedyobserwujesięjewmonumentalnejarchitek-
3Por.A.Reber,Słownikpsychologii,Warszawa2002,s.739.
4Por.A.Bańka,Społecznapsychologiaśrodowiskowa,Warszawa2002,s.19.
5Por.P.Bell,Th.Greene,J.Fisher,A.Baum,Psychologiaśrodowiskowa,Gdańsk2004,s.146–147.
