Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14|AnnaDeredas,IngaB.Kuźma,AlicjaPiotrowska
archiwanaukowe,służącenauceinaukowcom-ichpracybadawczej.Znajdujące
sięwnichdanetotzw.materiałypierwotne,czylidanenieprzetworzone,niezin-
terpretowane,nieopracowane(czasamiwstępneopracowaniarównieżsąwłączane
wzasóbarchiwalny).Materiałyetnograficznezbieranesązawszewokreślonym
celu,któregokategoriaminadrzędnymisątematorazterenprowadzonychbadań.
Użytecznośćterenowychetnograficznychdanychjakościowychjestwielowy-
miarowa.Zjednejstronysądokumentacjąbieżącą,nadktórąpracujebadacz_
badaczka,azdrugiej-jużniemalpochwiliodswojegoustanowieniastająsię
dokumentacjąarchiwalną,pozwalającąwrócićdobadań,byzinterpretowaćjena
nowo(temusamemubadaczowilubinnym).Natympolegaprocesstawaniasię
źródłemetnograficznym.Jednocześnie,jakodokumentującerzeczywistośćspo-
łeczno-kulturową,danetepopewnymczasiestająsiętakżeźródłemhistorycznym.
Zewzględunacel,sposóbtworzeniaarchiwówetnograficznychoraztypdzia-
łalnościiafiliacjenaukoweichtwórców,archiwatenależystanowczoodróżnić
ioddzielićodarchiwówpaństwowychiarchiwówspołecznych.
Archiwumetnograficznełódzkiegoośrodkaetnograficznegopowstało
w1945rokuzinicjatywyKazimieryZawistowicz-Adamskiej,ówczesnejkierow-
nikZakładuEtnografiiUniwersytetuŁódzkiego(UŁ),aobecniejesttoarchiwum
naukoweInstytutuEtnologiiiAntropologiiKulturowejUŁ(IEiAK).Profesor,niczym
wizjonerka,byłaorędowniczkątworzeniaarchiwówwplacówkachetnograficz-
nych,abymateriałbadawczyniepozostawałrozproszonywrękachposzczególnych
badaczy.Uważała,żendokumentacjasporządzonaprzezetnografastanowipod-
stawęnietylkojednostkowejinterpretacjiianalizynaukowej,alejestzarazemźró-
dłemonieprzemijającejwartościhistorycznej”6.Dokumentacjaprzechowywana
wspecjalnymarchiwumpowinnabyćjednakpowszechniedostępna.Od1946roku
archiwumetnograficzneośrodkałódzkiegoregularniegromadziefektybadań
terenowych,prowadzonychprzezpracownikówistudentówetnologii.Dysponuje
przedewszystkimzbioremtzw.dokumentówpierwotnych,czylizapisamiwywia-
dówiobserwacjizbadańterenowychorazdokumentacjąfotograficznąobserwacji
zachowańiefektówtwórczejdziałalnościczłowieka.Materiałytestanowiąpodsta-
wowąbazęźródłowądlaopracowańnaukowych,atakżepracdyplomowych(licen-
cjackich,magisterskich,doktorskich).Zewzględunabrakjednolitych,powszech-
nieobowiązującychzasadarchiwizacjizgromadzonejdokumentacjibadawczej,
wetnograficznymarchiwumłódzkimzostałprzyjętywłasnysposóbinwenta-
ryzowaniaźródeł.OdmomentuzałożeniaarchiwumzKazimierąZawistowicz-
-AdamskąpracowałyBronisławaKopczyńska-JaworskaorazTeresaZakrzewska
6B.Kopczyńska-Jaworska,Pracaetnografa-woczachprofesorKazimieryZawistowicz-Adam-
skiej,[w:]Przyszłośćetnologiipolskiejwjejteraźniejszości,red.Z.Jasiewicz,T.Karwicka,DALET,
Poznań2001,s.69.
