Book content
Skip to reader controlsSkip to navigationSkip to book detailsSkip to footer
32
I.Tożsamośćiprzestrzeń–refleksjeteoretyczne
zwrociekuminionemuosłabiamynatomiastinnowacyjnąmyślwspółczesną”.
Konstytutywnedlapamięcinostalgicznejjestprzekształcanieprzeszłościpoprzez
jejidealizację,konstrukcjemitotwórcze.Dowodzitosłabościdialoguspołecznego,
nktórymożebyć,aniejest,przestrzeniąweryfikacjinautentycznych”wspólnych
pamięciiroszczeń”(tamże:81).Kulturahistorycznadotyczyistnieniawteraź-
niejszościtego,cominione.Zadajeteżpytania,jakowaprzeszłośćprzenikado
teraźniejszościijaknarzucakierunekprzyszłości.Bada,wjakisposóbjednostki
igrupyspołeczneporozumiewająsięzprzeszłością.Chodzituwpewnymsensie
ometahistorię,którejprzedmiotemzainteresowanianiejestprzedewszystkim
materiałhistorycznyjakotaki,leczjegokonstrukcjanarracyjna.Kulturahisto-
rycznatospołecznapamięćprzeszłościiwszystkiejejśladyistniejącewdniu
dzisiejszym(Szacka2006).
Wciążotwartepozostająpytania,jakiwjakisposóbhistoriawkraczado
teraźniejszości.Cosiędziejezpamięciąprzeszłościwkulturzeteraźniejszości?
nJak”siępamięta?Inco”siępamięta?Jakąrolęwtymprocesieodgrywahistoria
przeszłości(resgestae)isposóbjejprzedstawienia(historiarerumgestarum)?
Dopamięcikulturowejnietrafiająwszystkietreścipamięcikomunikacyjnej,lecz
wybranefigurysymboliczne,którewprzypadkumiastzwielowiekowątradycją
biorąaktywnyudziałwkonstruowaniutożsamościzbiorowej.
Zarównopamięćrzeczy,jakipamięćkomunikatywnauwzględniająinterakcje
jednostekigrupspołecznychzotoczeniem.WedługJanaAssmanna(2008:47)
nczasjesttymdlakulturypamięci,czymprzestrzeńdlaarsmemoria”.Zprze-
nikaniasiępojęćidoświadczeńpowstająsymbolepamięci,którychspecyfikę
wyznaczająkonkretneodniesieniadoprzestrzeniiczasuorazdokonkretnejgrupy
(tamże:55-56).Jakautordowodzidalej,czasiprzestrzeńjakokategoriepamięci
zbiorowejnacechowanesąemocjonalnieiwartościowanewokreślonysposób.
Ponieważpamięćzbiorowącechujerekonstruktywność,przechowywanejestto,
codajesięprzechować.Przestrzeńmożestanowićpodporędlapamięci,alejuż
niekoniecznie,jakjeszczekilkadekadtemu,wjedynymmożliwymsubstancjal-
nymwymiarze.Ważnąrolęwdyskursiepamięciitożsamościodgrywarównież
dziedzictwojakoreprezentacjaprzeszłości.
1.4.ROLADZIEDZICTWAWKONSTRUOWANIUTOŻSAMOŚCI
INARRACJIMIEJSKICH
Dziedzictwopozostajewsilnymitrwałymzwiązkuzdobramikultury,zabyt-
kami,pamięciąijejmiejscami,historią,tradycjąoraztożsamościąimitem,jakpisze
KrzysztofKowalskiwksiążceOistociedziedzictwaeuropejskiego(2013).Stare
podejściedodziedzictwaopierasięnaprzedmiotach,umiejscawiającjewprze-
strzenichronionej.Mająonecharakterndepozytubankowego”(tamże:29).Nowe
podejściekoncentrujesięnajednostceiwspólnocie,ichpotrzebachisposobach,
