Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
TadeuszSławek
scowieniawstosunkudojakiegoś„ty”.Wnajbardziejdosłow-
nymsensiemiastojestsposobemistylemzwracaniasięludzi
nietyle„do”siebie,co„ku”sobie.Podrugie,„zwrot”określa
rodzajzaangażowaniawrzeczywistość,przyczymzaangażo-
wanietonosiwsobieznamionazmiany,odmieniamójstosunek
doświata(tędwuznacznośćodnajdujemy,naprzykład,wpo-
wiedzeniach„zwrotku”i„w”polityce,gdziepierwszemówi
owzmożonymzainteresowaniu,drugiekonstatujezmianę).Po
trzecie,„zwrot”okazujesięprzydatnydlanazwaniazmienne-
go,„przepływowego”charakterumiasta,októrymmówiliśmy
wcześniej.Miastojest„zwrotne”,jestprzestrzeniąosadzonąna
przegubach,łączach,itoone,aniesztywneformacjedecydu-
jąoaurzeispecyficemiasta.Niemożemyjednakzapominać
otym–ituznów„zwrot”pokazujeswojąużyteczność–że
miastonietylkozawszedysponuje,aleprzedewszystkimnaj-
pierwuderzanaspewnąsztywnąstrukturą,dokładnymsforma-
towaniemulic,placówidomostw.Wtymsensiedoświadczamy
miastazawszepomiędzy„zwrotnością”jegoprzepływówaspe-
tryfikowanymi„zwrotami”,utartymiiuładzonymi„zwrotami”,
jakimisąulicewtłoczonemiędzyrzędykamienic.Poczwarte
wreszcie,„zwrot”umieszczamiastowsiecizobowiązańirela-
cjiocharakterzeekonomicznym.Przestrzeńmiejskajestobsza-
remswoistych„zadłużeń”wymagających„zwrotu”,aleprzede
wszystkim–dorozważenia,czyioilesątoistotniezadłuże-
nia.Powiemyzatem,żemiasto–zjednejstrony–narzucażycie
wsiecizadłużeniaikredytu,leczzdrugiej–oilefaktyczniejest
miejscem„zwrotu”jakorelacjietycznej„ja”–”ty”–jestprze-
strzenią,wktórejmusimynieustanniedokonywaćocenynasze-
go„zadłużenia”,toznaczyweryfikowaniatego,czy„dług”jest
wistocieniezbędnąpotrzebąiczyfaktyczniemaspełniaćnasze
istotnezamierzenia.JakpiszeThoreau:„NadWaldenemchcia-
łemzamieszkaćniepoto,abyżyćtaniolubdrogo,leczpoto,
abymóczrealizowaćniektóremedążenia”6.
6H.D.Thoreau,Walden,s.41.
