Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ
I
BOGUSŁAW
KRASNOWOLSKI
spacerowyganekz1857rokuobokźródłaJózefinyiSzczepana,przylegający
do„Szwajcarki”
61
.Elementten(dziśzastąpionyprzezkawiarnię),wprowa-
dzonypodwpływemJózefaDietla,którywtymżerokuzaleciłwybudowanie
krytejkolumnadydlapijącychwodymineralne
62
,byłtypowydlaprogramów
dziewiętnastowiecznychzdrojowisk.Okazałsięjednakzamaływstosunku
dopotrzeb63.
Krytyczneuwagi–wformieżyczliwychrad–formułowałteżDietl,
ceniącSzczawnicęipoczynaniajejwłaściciela.W1858rokupisał:
SzczawnicapomiędzyzdrojowiskamiGalicyipierwszezajmujemiejsce.Pierwszeństwotozjednała
sobieniezrównaniepięknemgórzystempołożeniem,doświadczonaskutecznościąwódiniezrównaną
gorliwościąwłaścicieladlajejwzrostuiupiększenia.Śmiałorzecmożna,iżonanależydomałejliczby
zdrojowiskojczystych,którychsławapozagranicęKrajujestrozgłośna64.
Opiniawybitnegobalneologabyłaznaczącymwsparciempsychicznym
dlaSzalaya,którytrzylatawcześniej,podczaszarazy,straciłmatkęiżonę.Za
TeresąBielawskąmożnaprzyjąć,żepoprzezwyciężeniuapatii,urządzanie
uzdrowiskastałosiędlańnajistotniejszymsensemżycia65.
SzczytowyokresrozwojuuzdrowiskapodrządamiSzalayaprzypadł
nasześćdziesiątelataXIXwieku.Korzystnezmianyznalazłyodzwiercie-
dleniewprasie66.MerytorycznymwsparciemsłużyłDietl67;stającw1860
rokunaczeleutworzonejwkońcu1857rokuKomisjiBalneologicznej
KrakowskiegoTowarzystwaNaukowego,odegrałonkluczowąrolęwrozwoju
galicyjskichuzdrowisk68.KwintesencjąwspółpracybyłamaksymaDietldixit,
Szalayfecit,zaczerpniętaprzezSzalayazlistuDietlaz1865roku
69
.Atakże
pomnik,którystanąłwcentrumzdrojuwtymżerokujakowyrazsolidar-
nościzDietlemwtrudnymdlaniegookresie,gdydecyzjącesarzazostał
usuniętyzUniwersytetuikliniki70.TapostawaSzalaya,świadomaiodważna
demonstracjaprzekonań,byłazapewneprzyczynąnagonkizestronywładz
61JAROCKA-BIENIEK1996,s.196.
62DIETL1858a,s.63.
63Krytyka:ORKISZ1862,s.110;TygodnikIlustrowany1864,s.243-244.
64DIETL1858b,s.89.
65BIELAWSKA1996,s.28-29.
66TygodnikIlustrowany1870,s.232;Kłosy1866,s.61.
67Zob.przypis8.
68PORADZISZ1984.
69BIELAWSKA1996,s.100.
70Kronika,s.196-199.Zob.teżBIELAWSKA1996,s.93-98,100-101.
53
