Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Międzyliteraturąipolityką.BenjaminDisraelinatleswoichczasów
lubHDizzym”,1804-1881),Naphtalego(urodzonegow1807rokuizmarłe-
gowdzieciństwie),Rafaela(HRalpha”,1809-1898)iJacobusa(HJamesa”lub
HJema”,1813-1868).NiewielewiemyomatceBenjamina,którapozostajeza-
gadkowąpostacią.Wiadomotylko,żebyłaciotkąznanegoarchitektawikto-
riańskiegoGeorge’aBasevi(1794-1845).W1848rokuBenjaminopublikował
biografięojca,któregobardzopodziwiał,aleniewspominawniejomatce,
ponieważczułdoniejżal,żeniedoceniłajegozdolnościitroszczyłasiębar-
dziejomłodszychbraci.MatkaDisraelego,podobniejakjejmałżonek,miała
dośćobojętnystosunekdojudaizmu.ByłacałkowiciezasymilowanąŻydówką.
DzieciD’Israelegootrzymałyimionazgodniezżydowskimizwyczajami,
zaśwszyscysynowiezostaliobrzezani.Jednakże,jeślichodzioreligię,Isaac
D’IsraelibyłprawdopodobniejednymzpierwszychbrytyjskichŻydów,którzy
ujawnilinieortodoksyjnepodejściedotradycyjnychżydowskichceremonii.
W1813rokuIsaaczostałmianowanyadministratoremnajstarszejwAnglii
sefardyjskiejsynagogiwAldgate.ZaskoczonytąnominacjąojciecBenjami-
nauprzejmieodmówił,tłumacząc,żejegoświeckistylżyciaorazwzględna
obojętnośćwobecżydowskichtradycjiiceremoniiniepredestynujegodota-
kiejgodności.NapoczątkuXIXstuleciaotwartewyrażanienielojalnościwo-
becwłasnychprzywódcówreligijnychbyłopostrzeganejakocałkowicieniedo
przyjęcia.Rabiniradastarszychukaraligogrzywnąwwysokościczterdziestu
funtów,cobyłodośćznacznąsumąnaówczas.Isaacodmówiłzapłaty,twier-
dząc,żerabinniemiałwAngliipodstawprawnych,abywymierzyćmutaką
karę.Spórtoczyłsięprzezkilkalatbezostatecznegorozwiązania,prawdopo-
dobniedlatego,żeIsaacniechciałmartwićswojegostaregoipobożnegoojca
jawnymodstępstwemodwiaryprzodków.
Alewroku1816,pośmierciojca,Isaacformalniezerwałzsynagogąiza-
cząłsympatyzowaćzruchemzreformowanegojudaizmu,którynarodziłsię
wNiemczechnapoczątkuXIXwieku.BenjaminJaffetwierdzi,żeIsaacHjako
oświeconyintelektualistapodwpływempismWolteratraktowałjudaizmjako
osobliwośćwżyciuiliteraturze”15.ZkoleiIsaiahBerlin,wesejunatemat
MarksaiDisraelego,opisujeIsaakajakoXVIII-wiecznegodeistę,któryniejest
aniszczególniezadowolonyaniniezadowolonyztego,żeurodziłsięŻydem16.
PrawdopodobnieIsaactraktowałjudaizmjakoreliktdawnych,barbarzyń-
skichczasów.Talmudbyłdlaniegozbioremprzesądów,sprzecznychopinii,
fantazjiikazuistyki,arabini-jaksądził-oszukiwaliŻydów,utrzymującich
wniewolidziwacznychobyczajów.MłodyBenjaminniewątpliwieprzejąłwie-
lezpoglądówojca.
15BenjaminJaffe,AReassessmentofBenjaminDisraeli’sJewishAspects,HTransactionsofthe
JewishHistoricalSocietyofEngland”,vol.27(1978-1980),s.116.
16IsaiahBerlin,BenjaminDisraeli,KarlMarxandtheSearchforIdentity,[w:]AgainsttheCur-
rent:EssaysintheHistoryofIdeas,HogarthPress,London1979,s.261-262.Zob.polski
przekład:BenjaminDisraeli,KarolMarksiposzukiwanietożsamości,[w:]Podprąd.Esejezhi-
storiiidei,przekładT.Bieroń,ZyskiS-ka,Poznań2002.
