Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Międzyliteraturąipolityką.BenjaminDisraelinatleswoichczasów
reputacjąuczonego,aktóregopoglądyteologicznemógłpodzielaćsamIsaac
D’Israeli.KolegamiBenabylichłopcyzdośćzamożnych,aleniczymniewy-
różniającychsięrodzin.Niektórzyznich,podobniejakBenjamin,pochodzili
zrodzinasymilowanych.Kilkuosiągnęłoznaczącesukcesynaukowe,jak
np.SamuelSharpe(1799-1881),któryzostałznanymegiptologiem,ajego
młodszybratDaniel(1806-1856)doczekałsięgodnościprezesaTowarzystwa
Geologicznego.
WielebnyCoganniebyłzachwyconypostępamiBenawszkole.Narzekał,że
niemógłgonauczyćtrybułączącegosubjunctivum,aniteżniepotrafiłgozain-
teresowaćkwestiamiteologicznymi.NiewiadomodlaczegoBennieuczęszczał
dosłynnejszkoływWinchester,wktórejuczylisięjegodwajmłodsibracia.
WprawdzieHighamHallniebyłapośledniąinstytucjąedukacyjną,aleoczy-
wiścieniemogłasięrównaćzeszkołąwWinchester,chociażjejdyrektorbył
człowiekiemoświeconymidośćliberalnym,dziękiczemupróczlekturydzieł
klasycznychDisraelipoznałtamtakżeliteraturęangielską.Ojegodoświadcze-
niachszkolnychmożemydowiedziećsięzdwóchwczesnychpowieści-Vivian
GreyiContariniFleming,którezawierająniecozawoalowanewątkiautobio-
graficzne.Zlekturywynika,żemłodyBennieczułsięzbytdobrzepośród
kolegów,nadktórymigórowałnietylkointelektem,aletakżeniezwyczajną
wrażliwością.Pozakończeniunaukiwdrugorzędnychszkołachprywatnych
DisraeliniepodjąłstudiówwOksfordzie,alekontynuowałedukacjęwdomu.
Tymczasem,odziedziczywszydośćpokaźnąfortunępoojcu,Isaacprzepro-
wadziłsięzrodzinądowiększegodomupodnumerem6BloomsburySquare,
wktórymznalazłbardziejprzestronnepomieszczenianaswojąolbrzymiąbi-
bliotekę.MłodyBenspędzałwniejcodzienniewielegodzin.Poznałłacinęna
tyle,żemógłbeztruduposługiwaćsięłacińskimisentencjami,adodatkowo
udawał,żeznatrochęgrekę.Kiedymiał17lat,naokładcealmanachuzroku
1821zapisałcytatzPetrarki:HPragnębyćznanydlapotomnych,alejeżelinie
zdołamtegoosiągnąć,niechbędęznanymoimczasom,aprzynajmniejmoim
przyjaciołom”19.Uwielbiałczytaćpoezję.JegoojciecobracałsięwkręguByro-
na,amłodyDisraelipodziwiałautoraChildeHaroldanietylkozajegoniepospo-
litytalentliteracki,aletakżezajegonieheteronormatywnezachowanie.Jak
wykażemy,próbowałgonaśladowaćnietylkostylemżyciaekscentrycznego
dandysa,aletakżefascynującsięOrientemipodążającjegośladamiwokół
MorzaŚródziemnegodoGrecjiiAlbanii.
Nawiosnę1829roku,zewzględunazdrowienajstarszegosyna,atakże
żony,któraczęstochorowała,Isaaczdecydowałsięwyprowadzićzrodziną
zasadmiłościBogaibliźniegooraztolerancjęreligijną.Zwolennikamiunitarianizmu
byliwybitnychemikifilozofJosephPriestley(1733-1804),wspomnianyjużJeremy
Bentham,pisarkaElizabethGaskell(1810-1865)ijejmążWilliam,orazJohnStuart
Mill(1806-1873),ekonomista,filozofilogik,najwybitniejszykontynuatordoktryny
Benthama.
19HIdesiretobeknowntoposterity;ifIcannotsucceed,mayIbeknowntomyownage,
oratleasttomyfriends”.Cyt.wgDickLeonard,TheGreatRivalry:DisraeliandGladstone.
ADualBiography,I.B.Tauris&Co.Ltd.,LondonandNewYork2013,s.22.
