Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
takzieozdobne3.Wkro!tcestałsięmiejscem,gdziezaczęłorozkwitac!ziycie
rodzinneitowarzyskie,aniekiedymistyczneireligijne.WedługMajdeckie-
googródstanowiukładprzestrzennywśrodowiskuprzyrodniczo-geogra-
ficznym,ukształtowanyplastycznieifunkcjonalnieodpowiedniodoprzezna-
czeniaiużytkowania.Organizacjaprzestrzeniogrodowejpoleganaformo-
waniuwnętrzzapomocąroślinności,ukształtowaniapowierzchniziemi,czyli
rzeźbyterenu,wódiinnychwyznacznikówwpowiązaniuzklimatemiglebą4.
Ogro!dmozinazatemrozumiec!jakoodwzorowanieczywręcz„zawłaszcze-
nie”pięknaibogactwanatury,choc!niekiedyzludzkimpiętnemgeometry-
zacjiisymboliki.
Daneikonograficzneiocalałetekstydowodzą,zieogrodytowarzyszą
człowiekowiodczaso!wzamierzchłejstaroziytnos!ci.Cechącharakterystycz-
nąprzeztysiącleciabyłozwro!ceniesięfunkcjiogrodu„downętrza”
.Tozna-
czy,zieogro!dbyłs!cis!lezwiązanyzsiedzibąwłas!cicielaibardzoczęstood-
grodzonyodotaczającejprzestrzenitrudnądoprzebyciabarierą-ogrodze-
niem(np.murem).Pomijającwyjątkowewhistoriipubliczneogrodyegip-
skieigreckieorazotoczenieniekto!rychposiadłos!ciwiejskichwstaroziyt-
nymRzymie,dopierowXVIIIwiekuwEuropiezaczęłypowstawac!pierwsze
załozieniapowiązanekompozycyjniezotaczającymkrajobrazem,gdzie
mozinabyłopłynnieprzejs!c!zogrodunaterenotwarty.Załozienietakieza-
czętonazywac!parkiem.Nazwatastosunkowoszybkoprzyjęłasiędlaokre-
s!leniaduziychogrodo!wotaczającychrezydencjeorazrozległychtereno!w
zieleniwmiastach.
Parknajczęściejjestogólniedostępnymogrodemoukładzieswobodnym.Choć
początkipojęciasąowielestarsze,totermintenkojarzysięprzedewszystkim
zparkiemangielskim,któregogeneząbyłoposzukiwanie„pięknegokrajobrazu”.
WXVIIIwiekustrzyżonepartery,takcharakterystycznedlaXVII-wiecznychogro-
dówfrancuskich,zastąpionorozległymitrawiastymipolanami.Budynekpałacowy
przestałbyćdominantąukładuprzestrzennego(wniektórychparkachwogólenie
występuje).Cechącharakterystycznąparkuangielskiegosąbudowlestylizowane
naarchitekturzeantycznej(obeliski,świątynie,akwedukty),gotyckiej(ruiny)iorien-
talnej(najczęściejchińskiepagody).
Powracającdopunktuwyjs!cianaszychrozwazian!,naleziystwierdzic!,zie
zagadnieniempodstawowymnietylkodlahistoryko!w,aletakziedlaprzy-
rodniko!wjestsekwencjazdarzen!„ogrodowych”
.Mozinazadac!sobiepytanie,
3Ogro!dprzezdługiczaspozostawałprzestrzeniąogrodzoną,wydzielonąz„dzikiejprze-
strzeni”
,charakteryzującąsięgeometrycznymukłademkompozycyjnym.M.Siewniak,A.Mit-
kowska,Tezaurussztukiogrodowej,OficynaWydawniczaRytm,Warszawa1998,s.165-166.
4L.Majdecki,Historiaogrodów,t.1,WNPWN,Warszawa2007,s.11-12.
8
