Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Wprowadzenie
sięprzezpołączeniecechdawnychmitów(przekonań,wyobrażeń,opo-
wieści)iwspółczesnejnauki.Ichsyntezadokonujesięwpoezji–krewnej
Mituijegonastępczyni.Jakopoezjęmożnaturozumiećzarówno
62
mowę
wiązaną,jakiprozępoetycką.
MitmaprowadzićdodoświadczeniaabsolutuiobjawieniaTajem-
nicy,niedziwiwięc,żemyśleniemityczneuStachurywiążesięzsacrum,
którebędzieturozumianefijakosynonimtego,coświętebądź(i)odsy-
łającedoabsolutuorazwskazującenań”.Reprezentujeonoto,cojest
63
ponadczłowiekiem,pełniębytu,istotęrzeczywistości,doktórychpro-
wadzibohateraidoktórychopisusłuży.Sacrumtradycyjnieprzeciwsta-
wiasięprofanum,oczymnależypamiętać,gdyżwtwórczościStachury
64
dychotomiatajestprogramowoiostentacyjniezacierana.Jaksłusznie
stwierdzaEliadezaRogeremCaillois,trudnojeprecyzyjniezdefiniować,
afiżadnaformułaniedajesięzastosowaćdo[...]zawiłościfaktów”.
65
Wymykasiępoznaniuracjonalnemu.Możnawtymwidziećsłabośćtej
66
kategorii,zarazemjednakjejniedookreślonośćodzwierciedlaniejasność
izłożonośćpierwiastkaduchowego,wyrażonegowpoezjiwspółczes-
nej.Określafisytuacjępierwotnego,uniwersalnego,aprzedewszystkim
niekonfesyjnegodoświadczeniaduchowego”.Odpowiadawięcponad-
67
religijnejisynkretycznejduchowości,wyraziścieobecnejwdziełach
Stachury,który–jakwieluinnychdwudziestowiecznychtwórców
68
69
–
inspirowałsięduchowościąchrześcijańską,indyjskąidalekowschodnią,
aletakżereligiamipierwotnymi,silniezakorzenionymiwmicie.
SacrumuStachurymożnaopisywaćwodniesieniudoposzczegól-
nychtradycjireligijnychorazdofenomenureligiiiprzemiankategorii
62T.Kłak,Czechowicz...,s.18;W.Juszczak,Poetaimit.
63Z.Zarębianka,TropysacrumwliteraturzeXXwieku.Odzagadnieńmotywicznychdo
perspektywhermeneutycznych,Bydgoszcz2001,s.13.
64M.Eliade,Sacrumiprofanum...,s.6;tenże,Traktatohistoriireligii,s.6,473.
65Tenże,Traktatohistoriireligii,s.6.
66L.Gawor,Okategoriisacrumikoncepcjihomoreligiosus,w:Społeczeństwo,kultura,religia.
KsięgapamiątkowadedykowanaprofesorowiZbigniewowiStachowskiemu,red.J.Kojkoł,
B.Guzowska,R.Wójtowicz,Gdynia2015,s.18;R.Otto,Świętość.Elementyirracjonalne
wpojęciubóstwaiichstosunekdoelementówracjonalnych,tłum.B.Kupis,Warszawa1999,
s.5–11.
67T.Garbol,nChrzestziemi”.SacrumwpoezjiZbigniewaHerberta,Lublin2006,s.57.
68S.Sawicki,Metafizyczne–sakralne–religijnewbadaniachliterackich,w:Tkanina.Studia,
szkice,interpretacje,red.A.Węgrzyniak,T.Stępień,Katowice2003,s.190–191,193.
69Tenże,Sacrumwliteraturze,s.13.
