Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wprowadzenie
dorobkuinnegopoetymożnawskazaćpracęTadeuszaKłakapoświę-
conąJózefowiCzechowiczowi,poecieskądinądbliskiemuStachurze.
54
Możnaprzyjąć,żeuobutwórcówmyśleniemitycznewypływazpojmo-
waniapoezjijakonastępczynimitu,któraprzechowałajegoelementy
imożejeczęściowoprzywrócić.Myślenietoprzejawiasiępoprzez
55
przekształcanieznaczeńszczegółowychwwielkąmetaforę,kanonizację
rzeczywistości,nadawaniejejznaczeńuniwersalnych.
56
Wtymujęciumitmożnarozumiećjakopierwotne,podstawowe
przekonanie,wyobrażenie,opowieść,głębokozakorzenionewkulturze,
amożenawetnaturzeludzkiej.Mitobjaśniaświat(wtymjegoczęść:
człowieka)iludzkiedziałaniamającepodtrzymaćistnienieKosmosu
przeznieustanneaktualizowaniemitu.Gdyjestżywy,wiążesięzkul-
tem,któremuodpowiadacelebracjaistnieniawewspółczesnejpoezji.
Spotykająsięwnimczęśćicałość,czasiwieczność,człowiekisiławyż-
sza.Odsłaniaprawdęiumożliwiadoświadczeniewyższejrzeczywistości,
Tajemnicy,Pełnibytu.
57
JednocześniemitmożnarozumiećślademErnstaCassirerajako
myśleniemityczne,nierozróżniającezawartościsymboluodjegoformy,
podmiotuodprzedmiotu,bytuodmyśli,rzeczyodnazw,jawyodsnu,
artysty.Zob.M.Bachtin,Czasiprzestrzeńwpowieści,tłum.J.Faryno,fiPamiętnikLite-
racki”1974,R.LXV,z.4,s.273–274;J.Łotman,Problemprzestrzeniartystycznej,tłum.
J.Faryno,fiPamiętnikLiteracki”1976,R.LXVII,z.1,s.213–215;tenże,Zagadnie-
niaprzestrzeniartystycznejwprozieGogola,tłum.J.Faryno,w:Semiotykakultury,wybór
ioprac.E.Janus,M.R.Mayenowa,Warszawa1975,s.245;H.Meyer,Kształtowanie
przestrzeniisymbolikaprzestrzennawsztucenarracyjnej,fiPamiętnikLiteracki”1970,
t.LXI,z.3,s.252–254.
54T.Kłak,Czechowicz–mityimagia,Kraków1973.
55Tamże,s.15–23,129.
56Tamże,s.129.
57Zob.J.Abramowska,Ofunkcjachmitu,fiNurt”1975,nr12(128),s.18–21;M.Eliade,
Sacrumiprofanum.Oistociereligijności,tłum.R.Reszke,Warszawa1999,s.77–86;
tenże,Sacrum,mit,historia.Wybóresejów,wybóriwstępM.Czerwiński,tłum.A.Tatar-
kiewicz,Warszawa1993,s.103–111;tenże,Traktatohistoriireligii,oprac.B.Kupis,
tłum.J.WieruszKowalski,Warszawa2009,s.423–449;tenże,Wposzukiwaniuhistorii
iznaczeniareligii,tłum.A.Grzybek,Warszawa1997,s.105–124;G.vanderLeeuw,
Fenomenologiareligii,tłum.J.Prokopiuk,Kraków2021,s.335–339;S.Stabryła,Wstęp,
w:Mit,człowiek,literatura,wstępired.tenże,Warszawa1992,s.5–9;D.Siwor,Wkręgu
mitu,magiiirytuału.OprozieTadeuszaNowaka,Kraków2002,s.13–33;G.Widengren,
Fenomenologiareligii,tłum.J.Białek,Kraków2008,s.160–194;M.Wójcik-Dudek,
(Prze)Trwaćwokolicachmitu.FunkcjemityzacjiwpoezjiTadeuszaNowaka,Katowice2007,
s.7–13.
