Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MityuStachury
27
mimowolnieprzezczłowiekawspółczesnego,dziedzicazasadrozumowa-
niaiargumentacji,którestworzylistarożytnigrecko-rzymscyfilozofowie
iretorzy.Odtejperspektywybohaterniemożesięwpełniuwolnić.
Choćdeklaruje,żechcetozrobić(PPIV158),jegokrytykanaukiicywi-
lizacjiniewykluczakorzystaniazichosiągnięć.Cowięcej,rozróżnienie
Ja–światpozostajefundamentalnedlarozważańbohatera,amniejlub
bardziejskutecznepróbyprzezwyciężeniatejopozycjizawszesiękończą.
Zdrugiejstronyjednaknarratorwytrwaleprzekształcarzeczywi-
stość,nadającjejwymiarmetaforyczny,jednocząc–naileuważatozasto-
sowne–znakiiznaczenia,zgodniezgłównązasadąmyśleniamitycznego
wedługCassirera.Starasięuczynićelementyliterackiejrzeczywistości
nietylkonośnikamiprawdoświecie(zgodniezregułamilogiki),lecztak-
żeuobecnieniamiczyprzejawamicechbytu–wprzypadkuobiektów
astronomicznychprzedewszystkimuobecnieniamisacrum.Dążyteżdo
zatarciagranicopisuiprzedmiotuopisu,dlategochętniewydobywazja-
wiskaznaczącecośdosłownieiwprzenośni,wykonujepoetyckiegesty,
postulujepoezjęprzekraczającąramyliteratury.
Środkiemwyrażaniamyśleniamitycznegojestjęzykpoetycki,
wktórymodpowiednikamiprecyzyjniedefiniowanychterminówjęzyka
dyskursywnegosąmetaforyisłowa-symbole.Gdyodnosząsiędociałnie-
bieskich,przywołująobiekty–symboleżywe.Współistniejązpowtarzalny-
miwyrażeniami(odstałychepitetówpozdania),stającymisięswoistymi
zaklęciami.ŚrodkitebudująrytmpoezjiiprozyStachury,niezależnyod
rytmuwłaściwegopoezjijakomowiewiązanej.Rytmównietylkospaja
dziełaartystyikonstytuujejegoprozępoetycką,lecztakżeuobecnia
wtekścieharmonięświata–niezależnieodtego,naileistniejeonaobiek-
tywnieijestjedynieodczytywanaprzezczłowieka,anailestarasięna-
daćjąświatubohater.
Ciałaniebieskie–żywesymbole–jawiąsięmówiącemunaróżne
sposoby,zarównojakobytywyższe,jakielementyświata,zbliżonerangą
doczłowiekaijegootoczenia.Znajdujetoodzwierciedleniewróżnorod-
nościzabiegówartystycznych.BohaterwidzielementyKosmosujako
bogów(deifikacja),znakibezosobowegosacrum(sakralizacja),bytypo-
średniemiędzynimi,bezosobowe,alezawierającecząstkęboskości–jak
światłoczyogień,towarzyszyiprzyjaciół(personifikacja)czywreszcie
fizwykłe”częściświata,nieożywione,leczcennepoprostujakopiękne
zjawiska,przypominająceoharmoniiświata.Rzadkotylkoodnosząsię
dosferypustkiisamotności.Ujęciatetworząkosmologicznąstrukturę,
przypominającąhierarchięwyznaczanąprzezkolejnestopniepodobień-
stwadobogów,świętości,ożywienia,zdolnościodczuwania.Ustalająone
