Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.OgólnopolskapolitykawładzPolskiLudowejwobechumanistycznychśrodowisknaukowych…
przedstawionezostaływzbiorowymopracowaniupoświęconymmaterializmowi
historycznemu,wydanymwZSRRporazpierwszyw1951roku(wPolsceopubli-
kowanymw1955roku).Autorzywskazaliwnim:
materializmhistorycznyjakonaukaoogólnychprawachrozwojuspołeczeństwajest
jednązczęściskładowychmarksizmu-leninizmu,jestnaukowo-historycznąpodstawą
komunizmu,teoretycznąpodstawąpolityki,strategiiitaktykiklasyrobotniczej,jej
rewolucyjnejawangardy-partiikomunistycznej.Materializmhistoryczny[…]to
wiecznieżywa,twórczorozwijającasięteoriaspołeczna,azarazemmetodapozna-
niażyciaspołecznegoiwytycznadziałania.Żebystaćsięświadomymuczestnikiem
wielkiejhistorycznejwalkiopokój,odemokrację,okomunizm,trzebaznaćrzeczy-
wisteprzyczynyisiłynapędowewydarzeńhistorycznych,trzebaznaćprawarozwoju
społecznego.Materializmhistorycznyumożliwiapoznanieogólnychprawrozwoju
społeczeństwa,prawidłoweorientowaniesięwzachodzącychwydarzeniachhistorycz-
nych,rozumienieichsensuorazjasnedostrzeganiekierunkurozwojuspołecznego,
perspektywdziejowych24.
Wartowtymmiejscuzwrócićuwagęnaodmiennyoddotychczasowegospo-
sóbpostrzegania.Dlaczęściśrodowiskprawdziwamogłastaćsiępostawiona
uproguXXIwiekutezaJaremyMaciszewskiego(pełniącegowprzeszłości
m.in.funkcjękierownikaWydziałuNaukiiOświatyKCPZPR),zgodniezktórą
założeniamarksizmustałysięatrakcyjnąnnowością”,którawswojejwarstwie
metodologicznej,filozoficznejiideologicznejfascynowaławielunaukowców
iotwierałaprzedniminnowehoryzonty”badawcze25.
Niezależnieodstrukturnauki,które,przynajmniejwteorii,odwoływałysię
doformitradycjinaukipolskiejukształtowanejwXIXiXXwieku,odsamego
początkustaranosiętworzyćtakżeinstytucjecałkowicieznichwyodrębnione,
podległebezpośrednioPZPRiniekryjąceswegoideologicznegocharakteru.Ich
zadaniemmiałabyćideologizacjacałejnauki.Takicharaktermiałutworzony
17stycznia1950rokuInstytutKształceniaKadrNaukowychprzyKCPZPR(zAda-
memSchafemnaczele),zajmującysięwpraktycenarzucaniemiweryfikacją
światopoglądównaukowców(działalnośćrozpocząłwpaździerniku1950roku).
ChoćsamInstytutzostałzlikwidowanyw1954roku,utworzonowjegomiejsce
najpierwInstytutNaukSpołecznychprzyKCPZPR,anastępnieWyższąSzkołę
NaukSpołecznych(WSNS)przyKCPZPR
26
.Wymiernymdowodemwpływów
PZPRnaśrodowiskanaukowebyłatakżeliczbaosób,którezdecydowałysięna
wstąpieniedorządzącejdefactopartii.WedługdanychprzytoczonychprzezBar-
49
24Z.Romek:Cenzuraanaukahistoryczna…,s.104-107.
25J.Maciszewski:PZPRiświatnauki…,s.172-173.
26
R.Kaczmarek:HistoriaPolski…,s.794-795;T.P.Rutkowski:NaukihistorycznewPolsce1944-1970…,
s.144-145;B.Fijałkowska:Politykaitwórcy(1948-1959).Warszawa1985,s.342;W.Bernacki,A.Dziurok,
M.Korkuć,F.Musiał,J.Szarek,R.Terlecki:Kronikakomunizmu…,s.191.
