Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
MagdalenaDąbrowska
wiczowskiegowykładuXXVII-odprzypomnieniazarzutówczynionychKaram-
zinowi,żeBnieumiałschwycićniciżyciahistorycznego,[ł]nieznałpoczątków
słowiańskich,[ł]fałszowałfakta,wciskającjewramy,jakiesobienakreślił”,
przezwskazanienajegowyższośćnadhistorykamifrancuskimiiangielskimi,do
stwierdzenia,żedziełohistoryczneKaramzinaBzawszebędzieczytane,miano-
wiciewtychtomach,gdziemówisięoIwanieOkrutnym”45.Wspominającokry-
tyceHistoriipaństwarosyjskiego,należyprzypomnieć,żedonajważniejszych
oponentówhistorykarosyjskiego-poZorianieDołędzeChodakowskim,który
całądyskusjęrozpoczął46-należałJoachimLelewel.ZaHalinąStochelmoż-
napowtórzyć,żeBcharakterystycznydwugłoshistorykapolskiegoirosyjskiego
odnosisiędotrzechrodzajówopisuwydarzeńhistorycznych:pierwszydotyczy
historiiwspółczesnej[ł],drugi-historiiniezbytodległej[ł],trzeciwreszcie-
historiiodległej,rekonstruowanejjużtylkonapodstawieprzekazówźródłowych
idawnychzabytków”47.NazałożeniachhistoriografiiLelewelaoparłsięwłaśnie
Mickiewiczwswoichwykładach,apolskiemuhistorykowipoświęciłwierszDo
JoachimaLelewela.ZarównoLelewel48,jakiMickiewiczpostulująporówna-
nieKaramzinazAdamemNaruszewiczem,aleprzeprowadzićudałosięjetylko
pierwszemuznich(Mickiewicztłumaczył,żeBmusiałbyzapuszczaćsiędługo
wszczegółyzżyciapolskiegopisarza”49).
Zakończenie
MateriałyBkaramzinowskie”wczasopismachpolskichXIXwiekumożnapodzie-
lićnatrzygrupy:tłumaczeniaposzczególnychdzieł(wcałościlubwefragmen-
tach),wzbogaconeczęstokomentarzamitłumaczabądźredaktora,orazzarysy
biografiitwórczejpisarzaiwzmiankionimwprzeglądachdawnejinowejlitera-
turyrosyjskiej,przyczympodziałtenpokrywasięwdużymstopniuzklasyfikacją
materiałówprasowychoinnychpisarzachrosyjskich.Osobnemiejscezajmują
wystąpieniapolemiczne,głównienatematpoglądówhistoriozoficznychKaramzi-
na.WyjątkizpismKaramzinaprozą,opublikowanewBTygodnikuWileńskim”,
reprezentująpierwszągrupępozycji,Krótkizaryshistoriiliteraturyrosyjskiej,
zamieszczonywBPrzyjacieluLudu”,należy-zgodniezzapowiedziąwtytule-do
kategoriitrzeciej.
45Tamże,s.415.
46Zob.Z.DołęgaChodakowski,OSłowiańszczyźnieprzedchrześcijaństwemorazinnepismaili-
sty,red.J.Maślanka,Warszawa1967,s.49-76.
47H.Stochel,HistoriografiaLelewelaiKaramzina,[w:]Spotkanialiterackie.Zdziejówpowiązań
polsko-rosyjskichwdobieromantyzmuineoromantyzmu,red.B.Galster,J.Kamionkowa,Wro-
cław-Warszawa-Kraków-Gdańsk1973,s.139.
48Zob.J.Lelewel,PorównanieKaramzina…,s.588-628.
49A.Mickiewicz,Dzieła…,s.338.
