Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Narodowośćwskrzeszonawludzie…
zpodniesionymi,jakprorok,rękomaPiotrowinęwskrzeszając,wskrzesza
narodowośćwludzieśląskim”11.
Lapidarneinterpretacjeligockichwitraży,pojawiającesięwpóźniej-
szejliteraturze,niewychodząpozaramynakreślonewcytowanymszkicu
biograficznym.WopracowaniachtwórczościTetmajerajegowykonanedla
ks.Skowrońskiegoprojektydoczekałysięzdawkowychwzmianek,podob-
niejakwpublikacjachpoświęconychwitrażomnaŚląsku12.Tymczasem
wskazaneprzezSzramkatropysąszczególnieinteresującewkontekście
badaniasztukijakomediumnacjonalistycznegodyskursu.
Głównywitrażzprzedstawieniempatronaświątyniwidzianyodnawy
jawisięjakoflankowanyprzezsięgającestrefyokienprezbiteriumszczy-
towezwieńczenianeogotyckiego,wykonanegowNysiesnycerskiegoreta-
bulum.ScenaWskrzeszeniaPiotrowinaumieszczonazostaławwydłużo-
nymwnętrzuokrzyżowo-żebrowychsklepieniachistromowypiętrzonej
posadzce(zob.fot.3i6).Większączęśćpłaszczyznywypełniaujętafron-
talnie,pochylonakuprzodowipostaćbiskupaoascetyczniewychudzonej
twarzy,wpaliuszu,mitrzenagłowieizpastorałemwlewejręce.Hierarcha
zdecydowanymuniesieniemprawicynakazujepowstaćprzedstawionemu
poniżej,tyłemPiotrowinowi,któregootulonąbiałymcałunemsylwetkę
przecinadolnakrawędźprzeszklenia.
Kompozycjadwóchpozostałychwitrażyzdeterminowanajestdwu-
dzielnąstrukturąokien,wynikającązwprowadzeniaprostychmaswerków
zpionowymlaskowaniem.Dysputaśw.św.PiotraiPawłaukazanazosta-
łanatlekrajobrazuzwijącąsię,polnądrogąorazpochylonymdrzewem
(zob.fot.4i7).SiedzącynaziemiPiotriprzemawiającydoń-nacowska-
zujegestlewejdłoni-stojącyPawełodzianisąwprzepasanestrojeprzypo-
minającechłopskiesukmanyiprostepłaszcze,dzierżąpielgrzymiekostury.
ApostołówSłowianTetmajerukazałwujęciufrontalnym,kroczących
kuwidzowinaczeletłumupostaciwludowychstrojach(zob.fot.5,8i9).
Obajwspierająsięnadługichlaskachzakończonychkrzyżem.Cyrylprzed-
stawionyzostałwchłopskimkostiumie,zróżańcemupasaisłomianymka-
peluszemwdłoni,Metodynatomiastwszatachbiskupa,zmitrąnagłowie,
wskazującyprawicąkugórze.Wtlepośrodkuwyrastadrzewoopotężnym
pniuirozłożystejkoronie,pojegobokachwyobrażonodrewnianykościół
zwieżązwieńczonąizbicąorazprostykrzyż,górującynadtłumem.
11Ibidem.KsiądzSzramekprzytaczaniemaldosłowniefragmentytekstuJerzegoLang-
manazroku1934.
12J.A.Nowobilski:WłodzimierzTetmajer(1861-1923).Kraków1998,s.63(mowajest
odwóchwitrażach);E.Gajewska-Prorok:WitrażenaGórnymŚląsku.1850-1950.Zarys
problematyki.Projektanciipracownie.W:WitrażenaŚląsku…,s.50.
35
