Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Narodowośćwskrzeszonawludzie…
rzonymMuzeumŚląskim.Wprogramowymtekściez1929rokujegody-
rektor,TadeuszDobrowolski,pisał:„Działtenzaznajomiludśląskiznaszą
wspaniałąsztukąw.
XIX
.,azwłaszczajejokresuodlat80-tychminionego
stuleciaażdoczasówobecnych”16.Awinnymmiejscu:„[…]zapoznanie
Śląskazwysoceartystycznątwórczościąnaszegoprzemysłuiniejednokrot-
nieświetnemidziełaminaszejsztukistłumipokutującejeszczegdzienie-
gdzieprzekonanieowyższościnatempoluzagranicy,obudzisłusznąnaro-
dowądumę,wiaręwpolskążywotnośćiwpolskigeniusztwórczy”17.
Programowy,niezaśpragmatyczno-estetycznycharakterwyborupro-
jektantakościoła,wystrojuczywyposażenia,wczasachposługiks.Skowroń-
skiegowLigocieBialskiejstanowiącyprzypadekodosobniony,upowszech-
niłsiępopodzialeGórnegoŚląskawroku1922.Przykłademdziałaniapod
presjąnarodowychmotywacjisąokolicznościwyboruprojektuświątyni
parafialnejwGierałtowicach,októrejbędziemowadalej.
Punktemwyjściadlaprogramuonarodowymwydźwięku-zrealizo-
wanegonazlecenieinajpewniejwedługwskazówekks.Skowrońskiego,
zaczymprzemawiaprzekazanieprzezzleceniodawcęgraficznegowzoru
jednegozkartonów-byłowezwanieświątyni.Kultkrakowskiegobiskupa,
jednegozpatronówPolski,zakorzenionybyłnaGórnymŚląskuodwieków
średnich,apatrociniumkościoławLigocieBialskiejnależałodostosunko-
wopopularnychwarchidiakonacieopolskim.Zasprawąks.Skowrońskiego
dawnejtradycjinadanonowywymiar,nacowskazujeprzytoczonaprzez
ks.Szramkaopinialigockiegoproboszcza.CudXI-wiecznegomęczennika
odniesionyzostałdo„narodowegoprzebudzenia”Górnoślązaków.Pełna
ekspresjiiobliczonanaemocjonalnezaangażowaniewidzaredakcjatematu
zdajesiębyćpodporządkowanazałożonemuprzezduchownegoprzesła-
niu.NatchnionykapłanzdecydowanymgestemwskrzeszaPiotrowina,któ-
ryodzianywbiałycałunzatracawszelkieindywidualnecechyiurastado
rangisymbolu.Przeciętydolnąkrawędziąobrazowegopolajakbywyłaniał
sięspośródwiernych,wktórychproboszczpragnąłrozbudzićpolskiego
ducha.Wymowęcentralnegowitrażurozwijaprzedstawienieśw.św.Piotra
iPawła,doktóregotreścikluczstanowiwspomnianyfragmentListudo
Galatów,towarzyszącygraficewedługGuidaReniego,będącejkompozy-
cyjnymwzoremdziełaTetmajera.Tenostatnidokonałjednakznaczącej
korekty,nadająckrajobrazowi,oczyszczonemuzantycznychscenografii,
rysrodzimości,podobneakcentywprowadzającrównieżwstroju.Sprze-
37
16T.Dobrowolski:OddziałSztukiiMuzeumŚląskiewKatowicach.Zarysprogramudzia-
łania.„RocznikiTowarzystwaPrzyjaciółNauknaŚląsku”1929,R.1,s.99.
17Ibidem,s.93.
