Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.WSTRONĘESTETYKIIHISTORIISZTUKI
nawierzchołek,aopisanedoznaniazwiązanezpodziwia-
niemwidokuzeszczytuzostałyzmyślonepowielulatach
(Sauerland1996:170).Niezależnieodtego,poczyjejstronie
opowiemysięwtymsporze,tropzwiązanyzHpowstaniem”
krajobrazuprowadzinaswczasywłoskiegorenesansu.Ja-
cobBurckhardttwierdziłjeszczewXIXwieku,żeWłosi
bylipierwszymiwczasachnowożytnych,którzyHspostrzegli
irozkoszowalisiępięknem,jakiewmniejszymczywiększym
stopniuprzedstawiakrajobraz1”(Burckhardt1991:185).
Załóżmy,żePetrarkarzeczywiściewszedłnaMontVen-
toux.CóżwtymbyłoHnowatorskiego”,żedałotopoczątek
całejkategoriizwiązanejzpostrzeganiemokreślonegowido-
ku2?Zpunktuwidzeniarozważańokrajobraziejestistotne,
żepisarzzasprawąwejścianaszczytipodziwianiarozle-
głegopejzażuzbliżyłsiędonaturywzupełnieinnysposób
aniżelimuwspółcześni.Dotychczasci,którzychodziliwgó-
ryiwspinalisięnanie,czynilitowwynikuchęcipoznania,
eksplorowania3bądź…flozofowania.Petrarceniechodziło
jednakowiedzę,aleoto,żebyzobaczyćszatękrajobra-
zuirozkoszowaćsięnimjakoczymśpięknym.Wędrówka
wzbudziławnimgłębokierefleksje.Stojącnawierzchołku,
zdałsobiesprawęzniezwykłościiwyjątkowościswojego
przedsięwzięcia.WspinaczkazaowocowałaHwzlotemmyśli
1.PiszącoHpoczątkach”krajobrazu,Burckhardtprzytaczakilkaważnych
postaciwłoskiegorenesansu.WśródnichwymieniaDantego,którywspiął
sięnawysokiegóry,żebypodziwiaćznichrozległywidok.EneaszSylwiusz
rozkoszowałsięwłoskimkrajobrazem—jesttakżejednymzpierwszych,
którzygoopisali.Ogarniałgozachwytnawidokwspaniałejpanoramyroz-
ciągającejsięzeszczytuGórAlbańskich,skądsięgałwzrokiemażpodalekie
lasy,gajeoliwne,winniceidolinęTybru(Burckhardt1991:186–189).
2.Jeszczeprzedrokiem1725OxfordEnglishDictionarydefniowałkraj-
obrazjakoHwidoklubperspektywęnanaturalnąscenerięśródlądową,
jakiemożnauzyskaćzjednego,konkretnegopunktuwidzenia”.Wźródle
z1603r.znajdziemypodobnądefnicję:Hobrazodzwierciedlającynaturalną
scenerięśródlądową,innyniżprzedstawieniamarynistyczneczyportret”
(Cosgrove1984:16–17).
3.SamPetrarkabyłtakżekartografem,jednakżejegowspinaczcenieprzy-
świecałcelsporządzeniamapy.
38
