Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Nowaepokawhistoriiludzkości
siępoświeciebyłopowolne,więcswobodnywybórmiejscazamieszkania
czypobytubyłwistociefikcjąitd.Swobodęwyboruograniczałyponadto
nwielkienarracje”ibędąceichrzecznikiemgrupyspołecznewyznaczające
jasnewzorypostępowania.Gdyjednakteograniczeniazniknęły,światspo-
łecznystałsię-używającjęzykaNiklasaLuhmanna(2012,s.30-34)-bar-
dziejzłożony.Wedługniegozłożonośćcechujezbiórpowiązanychelemen-
tów,gdyniekażdyelementmożebyćwkażdymczasiepowiązanyzkażdym
innym.Możnawięctakrozumianepojęciezłożonościodnieśćdowspółczes-
negospołeczeństwanwielości”.Złożoność-jakpiszedalejLuhmann-ozna-
czanatomiastprzymusselekcji,tenprzymuszkoleipociągazasobąprzygod-
nośćwyboru(kontyngencję)iryzyko.
Wewspółczesnymświeciespołecznymzłożonośćtaprzejawiasiętakże
wistnieniuwieluopcjiikoniecznościdokonywaniaspośródnichwyboru.
Wefekcieświattenzacząłprzypominaćnnieskończonyzbiórmożliwości,po-
jemnikwypełnionypobrzeginiezliczonąwielościąpropozycji”11.Wybórjest
jednakzawszeobarczonyryzykiem,ponieważmożepociągaćzasobąszereg
nieznanychjeszczekonsekwencji.Musiteżoznaczaćrezygnacjęzpewnych
możliwości,jakożeżadneludzkieżycie,nchoćbynajdłuższe,najpracowitsze
inajaktywniejsze,niezdołaichwszystkichpoznać”(Bauman,2006,s.95).
Pociągatozasobąnieustającą,dręczącąniepewnośćcodotego,czywybrało
sięrzeczywiścienajlepiej.Tutakżejednostkajestsamotna,skazananaLyotar-
dowskąnsobość”,ponieważniemożeliczyćnażadnespołecznewskazówki,
niemówiącjużowspółodpowiedzialnościzadecyzje.
Nato,żenowoczesnośćnietylkosięnieskończyła,aleprzybrałaobec-
niebardziejwyrazistąiradykalnąformę,zwracaszczególnąuwagęAnthony
Giddens(2008).AutortenwrazzeScottemLashemiUlrichemBeckiem
nazwałnowąformęnpóźnowoczesnością”(Beck,Giddens,Lash,
2009).Giddenspodkreśla,żeużywaniepojęćtakichjaknponowoczesność”
jestwgruncierzeczywyrazembezradnościwobecwrażenia,światstałsię
niezrozumiałyinieprzewidywalny.Uważa,żenależyraczejprzyjrzećsię
11
Dotyczytotakże-choćoczywiścienietylko-dóbrkonsumpcyjnych.JakzauważaDa-
nielBell(1998),kapitalizmnarodziłsięwśrodowiskachpurytańskichpielęgnującychpracowi-
tość,oszczędność,ascezęisamodyscyplinę,którerzeczjasnaniesprzyjałypostawomkonsump-
cyjnym,jednakzczasempostęptechnicznyigospodarkakapitalistycznazapewniłydużąilość
dóbrdowyboru,emancypacjaisekularyzacjanstworzyły”zaśchętnychdoichkonsumowania.
Cowięcej,kapitalizmzachęcałludzidocorazintensywniejszejkonsumpcjiwimięsprawiania
sobieprzyjemności,coprzekładałosięnazyskiprzedsiębiorców.Podobnezachętymożnado-
strzecrównieżwkulturze,któranzobowiązuje”ludzidoncieszeniasiężyciem”orazbyciamło-
dym,zdrowym,urodziwymiszczęśliwym(Jacyno,2007).Sprostanietymzobowiązaniomwy-
magaoczywiścienabyciaszereguproduktówmającychprzybliżyćosiągnięcietegostanu.
35