Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Międzyzdarzeniemdźwiękowymaznaczeniem
ślonychgranicach,wktórychobrębieprzezcałyczaspozostają,
oilesąnieruchome,lubwzględemktórychsięporuszajączystop-
niowozmieniają,nabywającizarazemtracąc,wrazzpostępem
czasu,szeregwłasnościlubrysówswojegocharakteru,comoże
byćzkoleipodstawąichrozpoznaniaczyuznaniazacoś,cojest
naprzykładmłodelubstare,twardealbogibkie,przezroczyste
izarazemelastyczne.Muzykanatomiastnigdzieniejestusytu-
owanainiemaznamionczegoś,cojużsięnaprzykładzesta-
rzało.Przeciwnie–wydajesięwciążmłoda,nawetgdyzostała
skomponowanaprzedwielomastuleciami.Jakowyłączonazbie-
guczasuiuwolnionaodkrępującychprzedmiotyfizyczneobjęć
ichprzestrzennychulokowań,muzykaaninieewoluuje,anionic
niewalczy,aniniczegonowegoniezdobywa.Takżechęćwłada-
niaczymkolwiekjestjejobca;tamałostkowacechaodnosisię
wyłączniedonas,ludzi.Przypominaraczejodwieczniebytujący
ogródczymożekosmicznyraj,któregogospodarzamisąjejnaj-
wybitniejsitwórcy,troskliwiepielęgnującyatojeden,atoznów
drugi,trzeciiczwartywzrastającywnimkwiat,trawkę,krzew
czydrzewo,comy,zwykliśmiertelnicy,nazywamyndziełemmu-
zycznym”2.Pewnegorodzajujejocenysąwięczgruntuniemoż-
liwe;jużsamapróbaichformułowaniauzmysławiaabsurd,jaki
byznichpłynął,gdybyjeprzyjmowaćbezzastrzeżeń.Stądpod-
stawowawątpliwośćdotyczącanietylkoniemożliwościwtłocze-
2
Porównaniemuzykijakotakiejdokosmicznegoogroduzjegoodwiecznie
bytującymiformamizdradzapewnerysyarchaicznegojejpojmowania,charak-
terystycznegozwłaszczadlatradycjiplatońskiej.Nadaljednakpozostajeono
żywe;wywarłopewienwpływnaprzykładnaestetykęFerucioBusoniego,który
swojąnwizję”muzykiorazrolipełnionejprzezkompozytoraująłwtakieotosłowa:
nPodobniejakelektrycznośćistniejeodpoczątkuwszechświata,zanimzostała
jeszczeprzeznasodkryta[000],taksamoatmosferakosmicznaprzepełniona
jestwszystkimiformami,motywamiikombinacjamimuzyki–tej,którabyła
itej,którabędzie.Kompozytorjestdlamnienibyogrodnikiem,któryotrzymał
mniejszylubwiększyszmatziemidouprawy.Zadaniemjegojestzbieraćto,co
sięnagruncietymrodzi,zaprowadzićwszędzieład,gdyzaśplonsięrozrośnie,
stworzyćogród[...]
Aprzecieżnawetmocarz,nawetpomazaniec,takiBach,
Mo-
zart,zdołaobjąćtylkocząstkęogólnejflorywszechświata,możekształtowaćtylko
drobnyfragmentowegoogrodu,którypokrywanasząplanetę”.F.Busoni,Ois-
tociemuzyki,nMuzyka”,nr1,Warszawa1924,s.6.
