Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
ROZDZIAŁ1
Podstawyfunkcjonowaniarynkówmiędzynarodowych
Nakierunkispecjalizacji,pozawyposażeniemwzasobywytwórcze,wpływa-
teżczynnikilokalizacyjne,określanejakosiłyaglomeracji,nacozwracauwa-
nowageografiaekonomiczna.Przydużejskaliaglomeracjispecjalizacjakra-
jówwprodukcjiieksporciemożebyćsilniejsza,niżwynikatozichwyposaże-
niawczynnikiprodukcji,anarynkumiędzynarodowymjestosiąganaefektyw-
nośćlokalizacyjna.Wrezultacieudziałkrajówwświatowejprodukcjimoże
przekraczaćudziałwświatowychzasobachczynnikówwytwórczych,wykorzy-
stywanychwtychrodzajachprodukcji(natentematpor.rozdział5).
Specjalizacjamiędzynarodowadzielisięnamiędzygałęziowąiwewnątrzgałę-
ziową.Zespecjalizacjąmiędzygałęziowąmamydoczynieniawtedy,gdyprze-
suwaniezasobówdokonujesięmiędzywyraźniewyodrębnionymigałęziami
produkcji,czyliprzykładowomiędzyprzemysłemtekstylnymimaszynowym.
Specjalizacjawewnątrzgałęziowawystępujewtedy,gdyzasobyprzesuwane
wramachgałęzimiędzyróżnymimodelamiczyodmianamiproduktu,przykła-
dowowramachprzemysłutekstylnegomiędzyprodukcjątkaninwełnianych
itkaninsztucznych,wramachprzemysłumaszynowegomiędzymaszynami
nieelektrycznymiielektrycznymi,wramachprzemysłumaszynnieelektrycz-
nychmiędzymaszynamibiurowymiikomputerami,awramachprzemysłu
komputerowegomiędzykomputeramiosobistymialaptopami.
Podstawąspecjalizacjiprzewagiabsolutneikomparatywnekrajów.Prze-
wagaabsolutnatworzykorzyściabsolutnekrajuioznacza,żekrajmazdolność
doprodukowaniawiększejilościproduktówzdanychzasobówwytwórczych
niżkrajepozostałe.Przewagakomparatywnatworzykorzyścikomparatywne
ioznaczazdolnośćkrajudoprodukowanianiektórychdóbrpokosztachrela-
tywnieniższychniżinnychdóbr,wstosunkudopozostałychkrajów.
Krajmożetakżewykazywaćprzewagikonkurencyjne,jeśliwdanejdziedzi-
niezwiększaswojeudziałyrynkowe,wygrywającwkonkurencjizpartnerami
handlowymi.Osiągniętaztegotytułukorzyśćkonkurencyjnawynikazwypy-
chaniazrynkuinnychdostawcówzewzględunawyższąkonkurencyjnośćce-
nowo-kosztowąlubjakościową,przyczymkorzyśćtamożebyćabsolutna,jeśli
ryneknieulegazwiększeniu,lubrelatywna,jeśliryneksiępowiększa.
Przewagiikorzyścikrajówmożnatraktowaćstatycznielubdynamicznie.
Wujęciustatycznymocenianyjeststanfaktycznywdanymmomencielubprze-
dzialeczasowym,wujęciudynamicznymbadasięzmianytychprzewagzacho-
dzącewczasie.Analizadynamicznapozwalanaocenęzmianzachodzących
wstrukturzespecjalizacjinarynkachmiędzynarodowych.
Dopomiaruspecjalizacjimiędzynarodowejwykorzystywaneróżnemiary.
Donajważniejszychmożnazaliczyćnastępujące:
Relacjaeksportudoimportuwodniesieniudoproduktun,określanajako
wskaŹnikpokryciaimportuwłasnymeksportem,informującaopozycjikraju
jakoeksporteraiimporteradanegodobra.Wskaźniktenmożebyćliczonydla
całegohandluproduktemnbądźdlawymianyzokreślonymkrajemlubgrupą
krajów,np.UE,OECD: