Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.6.Strukturyrynkoweikonkurencja
37
ku,tj.jegostrukturą,rozwojem,funkcjonowaniem,panującąnanimsytuacją
(marketstructure,marketconduct,marketperformance)orazstrategicznymiza-
chowaniamiprzedsiębiorstw,którezjednejstronysązdeterminowaneprzezist-
niejącecechyrynku,azdrugiejstronysametenrynekkształtują.
Narynkachmożewystępowaćkonkurencjadoskonałalubniedoskonała,
przyczymrynkimiędzynarodowecharakteryzująsięgłównieniedoskonałościa-
mikonkurencji.
Konkurencjędoskonałą(symetryczną)SamuelsoniNordhaus(1995,s.717–
718)definiująjakosytuację,wktórejDżadenproducentniemożewywierać
wpływunacenęrynkową.Każdyznichjestcenobiorcą,wtymsensie,żemusi
sprzedawaćpopanującejnarynkucenie.Konkurencjadoskonałapojawiasię
wtedy,kiedyistniejebardzowielkaliczbamałychprzedsiębiorstw,zktórych
każdewytwarzaidentycznyproduktikażdejestzbytmałe,bywywieraćwpływ
nacenęrynkową”.
Wtychwarunkachniepojawiasięproblemwładzyrynkowej(marketpower)
ipozycjidominującej.Niemabarierwejściadogałęzi,konsumencimajązbli-
żonegusty,aproducencidostarczajągłówniedóbrjednorodnych,niezróżnico-
wanychanipoziomo(wedługcechcharakterystycznych),anipionowo(według
jakościiceny).Zewzględunabrakwładzyrynkowejmechanizmkonkurencji
niezależyrównieżodstrategicznychinterakcjipomiędzyproducentami.Na
całkowiciekonkurencyjnychrynkachpodstawowąformąkonkurencjijestkon-
kurencjacenowa,akształtującesiępodwpływemgryrynkowejcenysącenami
efektywnymi.
Naniedoskonalekonkurencyjnychrynkachwystępujeasymetriaudziałupo-
szczególnychdostawcówwrynku,prowadzącadojegopodziałunaposzczegól-
nesegmenty.Tworzysięwładzarynkowaisiłamonopolowa,mamiejscekon-
centracjadziałalnościgospodarczejwrękachokreślonejgrupyprzedsiębiorców,
copowoduje:
●powstawaniefirmdominujących,
●stosowanieróżnychformwykorzystywaniawładzyrynkowej,
●różnystopieńintensywnościrywalizacjifirm,
●nowemetodykonkurencji,zwłaszczapozacenowej,
●barierywejściaiwyjścia.
Władzę(siłę)rynkowąmierzysięindeksemLernera,przyjmującympostać:
–––
P–MC
P
=
EQP
––
1
,
(1.7)
gdzie:P–poziomceny;MC–kosztkrańcowy;EQP–elastycznośćcenowapo-
pytunaproduktyfirmy.
Indekswskazuje,żesiłarynkowa,awięcmożliwośćkształtowaniacenypo-
wyżejkosztukrańcowego,zależygłównieodelastycznościcenowejpopytu.
Przymałejelastycznościmonopolistamawiększąmożliwośćpodnoszeniacen,
przydużejelastycznościpopytumożliwościtesąznacznieograniczone.
