Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.PROCESYGEOPOLITYCZNEWEWSPÓŁCZESNYMŚWIECIE
tyczny,doktóregosięodnoszę.Takaorientacjapodyktowanajesttematyką
rozważańiwpisujejąwtrendnazwanyprzezSoję[2000:208]„politycznym
zwrotemwglobalizacji”.
Jessop[2002b:113-114],wymieniająckonstytutywnecechywspólneproce-
sówglobalizacji,wskazuje:
.
policentryzm-wynikającyzfaktu,iżprocesytezachodząrównoleglewwielu
miejscach;jakpisałHaggett[2001,za:Czerny2005:16-17],globalizacjato
„proces,wktórymwydarzenia,działaniaidecyzjewjednejczęciwiatamogą
miećpoważnekonsekwencjedlaspołeczeństwwodległychczęciachglobu”;
.
wieloskalarnoć-procesyterozgrywająsięnaróżnychpoziomach/skalach.
JessopwtensposóbpodważazałożenieMcLuhanaospadkuznaczeniapozio-
mówinnychniżglobalny(państwowego,regionalnegoilokalnego),dającdo
zrozumienia,żewdrugiejfalibadańnadglobalizacjądostrzeżononiesłabnącą
istotnoćtychpoziomów,dokonanojedynieichnowejkonceptualizacji.Wten
nurtwpisująsięm.in.koncepcjeglokalizacjiireterytorializacji;
.
wieloczasowoć-globalizacjaimplikujekompleksoweprzekształceniehory-
zontówczasowych,cozawierasięwkoncepcjachkompresjiczasoprzestrzeni
([ibidem:112],wczymwidzimybezporednieodniesieniedoHarveya);
.
wieloskutkowoć-globalizacjastanowiefektzłożonychinterakcjiwielu
różnychprocesówprzyczynowo-skutkowych.
.
polimorfizm-procesyglobalizacjiprzyjmująróżneformywróżnychmiejscach
imożeonabyćrealizowanapoprzezróżnestrategie.
Powyższyopisuwypuklaproliferacjęskaldziałania,rozumianychjakowytwa-
rzanemiędzyaktoramirelacje,zakotwiczonewpodlegającejprzemianomczaso-
przestrzeni[zob.ibidem].Rysujesięzatemwyraźnepowiązanieglobalizacji
zomówionymiponiżejkoncepcjamiprzeskalowaniaireterytorializacji,rozwija-
jącychwątekokoniecznociprzeformułowaniarelacjiprzestrzennych.
Oczywicie,piszącpowiązaniachmiędzypoglądamiwypracowanymipod
koniecXXinapoczątkuXXIwieku,trzebaodeprzećzarzutpodważającyzasad-
noćkoncepcjiwyjciowej.Powszechnympunktemkrytykiglobalizacjijestwszak
fakt,żemiędzynarodoweprocesy-obejmującedużączęćwiata-niesąnowym
fenomenem[zob.Czerny2005:21-22];zachodziłyone„conajmniejprzezostatni
tysiąc,jeliniedziesięćtysięcylat”[Soja2000:191].Wyodrębnianietakiego
zjawiskawkońcówceXXwiekujakokluczowegodlawieluinnychprocesów
uważanejestwzwiązkuztymzabezzasadneczyraczejprzesadne.Jednakwydaje
się,żeszczególnaintensywnoćiszybkoćzmian,jakrównieżichwciążposze-
rzającysięzasięgprzestrzenny,uzasadniająwyodrębnienieostatnich20-30lat
jakookresuospecyficznymtransformacyjnymcharakterzeiprzesądzająosłusz-
nociokrelaniawspółczesnocijakonowego„WiekuGlobalizmu”(Ageof
Globalism)[Soja2000;zob.teżJessop2002b:114].
Przyjmując,żeglobalizacjawiążesięzzachodzeniempewnychnowychzjawisk,
możnawjejbadaniachzauważyćwątekpodkrelającywytworzenie„złożonych
isplątanychhierarchiiprzyczynowo-skutkowych”,wypierającychprostelinearne
zależnoci[ibidem:114].Wzrostkompleksowocisystemówspołecznychstanowi