Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.PRZESKALOWANIEIUSPOŁECZNIENIEPRZESTRZENI
27
nawiążemywrozdz.3.JakwyjaniaSwyngedouw[1997:140;zob.Brenner
2004]:
Skalaprzestrzennawinnabyćrozumianajakoco,cojestprodukowane;zawsze
głębokoheterogeniczny,awięcikonfliktogenny,podatnynakontestacjęproces.
Skalastajesię-zarównowsensiematerialnym,jakidyskursywnym-arenąichwilą,
gdziespołeczno-przestrzennerelacjewładzypodlegająnieustannejkontestacji,
akompromisysąnegocjowaneiregulowane.
Zpowyższychrozważańwynika,żewredefinicjępojęciaskaliinowepodejcie
doprzestrzeniwpisanajestterytorialnoć.JakpiszeSwyngedouw[2004:32],bez
odniesieniaprzestrzennegoorganizacjarelacjiekonomicznychskazanabyłabyna
niepowodzenie.Przestrzeń,wykraczającapozarozumienieeuklidesowe,„odgrywa
kluczowąrolęwekspansjiirestrukturyzacjiprocesówakumulacji”[idem,1989:
34].Ważnejestprzytym,żemowatutajoprzestrzenispołeczniewytwarzanej,
azatemsilniepowiązanejzsystememwartociorazdominującąwdanymrodo-
wiskunarracjąipercepcją
8
.Tenwątekpojawiasięwbadaniachłączącychpolityki
skalarnezbadaniamidyskursupanującegowdanejdziedzinie[zob.vander
Heidenetal.2013].
Jednąztrudnociwnowymrozumieniuskali,proponowanymprzezkoncepcję
przeskalowania,jesthistorycznaciągłoćjednostekodniesienia.Traktującteryto-
riumnarodowejakohistoryczniewytworzonąformęorganizacjiludzkiej
działalnoci,przejciedoprzestrzenirelacjinależypróbowaćwpisaćwewolucję
tegofenomenu[zob.Brenner2004:66]
9
.Innymwyzwaniem,zktórymmierząsię
teoretycyorazbadaczepróbującyprzyłożyćkoncepcjędoempirii,jestkon-
ceptualizacjaioperacjonalizacja,któreumożliwiałybyrozwójempirycznychba-
dańwduchuprzeskalowania[idem,2004,2009;Gualini2006].Mimoprób
podejćempirycznych,wydajesię,żekoncepcjanadalpozostajenabardzo
abstrakcyjnympoziomie[zob.Savitch,Vogel2009].
Wwypracowaniukoncepcjiprzeskalowaniakluczowąrolęodegrałyprze-
kształceniadotycząceutratyznaczeniapaństwwobecrozwojuformwspółpracy
między-iponadnarodowej,umocnieniawielkichkoncernówmiędzynarodowych
orazwzrostukonkurencyjnoci,którejpodmiotamicorazczęciejstawałysięjed-
nostkisubpaństwowe.Jużztegoopisuwynika,żerestrukturyzacjapaństwowoci
dotyczyzarównosferyczystoekonomicznej,jakikwestiipolitycznych.Wzwiązku
ztymwyróżnionodwanurtyreorganizacji:przeskalowaniekapitałuorazprzeska-
lowaniepaństwowoci(rescalingofthegeographiesofcapitalandrescalingofthe
geographiesofstatehood)[Brenner2004:62;Swyngedouw2000].Wydajesię,że
częciejpodejmowanąwliteraturzeperspektywąjestprzeskalowaniegospodarcze,
natomiastrozważaniaprowadzonewniniejszejksiążcesilniejnawiązujądoprze-
skalowaniapolitycznego.
8
Zob.koncepcjatrzeciejprzestrzeni(Thirdspace)Soja[2000].
9
ProblemopisanyprzezBrennerawodniesieniudoprzeskalowaniapaństwowociwanalo-
gicznysposóbdotyczyteżprzeskalowaniamiejskiego.