Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
1.PROCESYGEOPOLITYCZNEWEWSPÓŁCZESNYMŚWIECIE
Powstałonawetpojęcieglurbanizacji[Jessop2002b:189-192],wskazującenie
tylkonarolęmiastwglobalnymsystemie,alerównieżnanoweformy
miejskiegozarządzania(zob.rozdz.3).Uznajesię,żemiastareagująnaglobalne
wyzwaniaradykalniejiefektywniejniżpaństwa[Hubbardetal.2002:186].
WEuropieZachodniejlat90.ubiegłegostuleciapowszechnieuznano,iżto
miasta(czyraczejcałeregionymiejskie),aniepaństwaczystrukturylokalne,
stanowiąnowenaturalneterytorialnejednostkiodniesienia,któreogniskują
rozwój,acozatymidzie-równieżpolitykiwspieraniakonkurencyjnoci
(locationalpolicies;[Brenner1998:4;2003:16]).Jakotakiestająsięcorazbardziej
niezależneodichpaństwowegotła.Keil[1998]wskazujewręcz,żeurban
locationalpoliciessąagresywnieekspansywne,zwróconenazewnątrzmiasta
izorientowanenastrategicznepozycjonowaniemiastiregionówmiejskich
wponadnarodowychskalachprzepływukapitału.Owzmacnianiumiast-isze-
rzej,szczeblalokalnegosamorządu-wobecpaństwpisałteżFurmankiewicz
[2004:297].
Trzebaprzyznać,żesytuacjatamapotencjałkonfliktogenny,gdyżwzmagające
sięprzeskakiwanieskalmożeprowadzićdonapięćmiędzymiastamiaaparatem
państwowym.Zdrugiejjednakstrony,wnawiązaniudodziałalnocimiędzyna-
rodowejmiast,vanderHeiden[2010:13]twierdzi,żemożnająpostrzegaćjako
odpowiedźpaństwnaglokalizacjęgospodarki,swoistewkomponowanieognisk
globalizacjiwwiatowysystemkonkurencji.Wistocie,omiastachcorazczęciej
mówisięjakoohubach,wrotachnawiat,centrachdowodzeniaetc.[zob.Jessop
2002b:186],wskazującichsilnąpozycjęiodrywaniesięodnarodowychzapleczy.
Procesprzeskakiwaniaskalwydajesięwręczsilniejszywprzypadkudużychmiast
niżinnychjednosteklokalnychiregionalnych.Metropolizacjadoprowadziłado
wytworzeniacentrówrelatywnieautonomicznegorozwoju[Veltz1997:83].
Utworzonyprzeznietransnarodowysystemjestwdużejmierzeniezależnynie
tylkoodbezporedniegootoczeniametropolii[Gorzelak,Smętkowski2005;Na-
wratek2008],aletakżeodprzynależnocipaństwowejposzczególnychczłonków.
Uzasadniatoargumentacjęniektórychbadaczy,podkrelających,żeprzestrzeń
powstałąwwynikupoluźnieniadominacjipaństwowejzajęłyprzedewszystkim
miasta[np.Swyngedouw2004:41;Jouve2005;vanderHeiden2010].
Wzmacnianiepozycjiwielkichmiastzostałozresztąponiekądusankcjono-
waneprzezwładzepaństwowe.Poruszającsięwkontekcieeuropejskim,trzeba
pamiętać,żeotwarciegranicgospodarczychdramatyczniespotęgowałowyzwanie
konkurencyjnocimiędzynarodowejsubpaństwowychterytoriów[zob.Komorow-
ski1999].Konkurencjagospodarczajednosteklokalnych,regionalnychimiejskich
czymetropolitalnychrysujesięznaczniewyraźniejniżkonkurowaniepaństw
członkowskichUE[Brenner2004:201].Brennerwskazujewręcznapowiązanie
tworzeniasięnowejhierarchiimiasteuropejskichzzacieniającąsięintegracją
europejskąiprzeskalowaniempaństwowoci.
Brenner2004;Ludwigetal.2008].UproguXXIwiekuwielubadaczyżywiłonadzieję,że
włanieprzesłankiekonomicznezapewniąwspółpracymetropolitalnejbrakującąmotywację.