Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Czywagategoproblemuznalazłaodzwierciedleniewhistoriografii?Odpo-
wiedźnatakpostawionepytaniepragnęzacząćodbardziejogólnejkonstatacji.
Sądzę,żejednymzwieluparadoksówobecnegostanubadańnadhistoriąPRLjest
dysproporcjamiędzyzainteresowaniamibadaczy,koncentrującymisięnanadal
przedewszystkimnapolityczno-martyrologicznychwątkachdziejówojczystych
awizjątegookresu,oglądanąprzezpryzmatróżnegorodzajudokumentówauto-
biograficznych,wytworzonychprzezobywatelipaństwa.Konstatacjatawmniej-
szymstopniudotyczynajpewniejprofesjonalnegoobieguliteraturynaukowej,
wwiększymzaśobrazumedialnegoPolskiLudowej,alewobuwypadkach–mimo
corazchlubniejszychwyjątków–tendencjajest,jaksądzę,czytelnai,cogorzej
–maczęstopozamerytoryczne,aktualizacyjnewswejistocieprzyczyny.Lektura
wspomnień,relacji,jakrównieżskargilistównapływającychdoinstytucjiwła-
dzywPolscewlatach1944–1989wskazuje,żeodtwarzananatakiejpodstawie
hierarchiaważnościproblemówżyciaspołeczeństwadalekoodbiegaodtego,co
byłonajważniejszedlaniegozdaniemznacznejczęściwspółczesnychdziejopi-
sów.Oniebezpieczeństwachpłynącychztakiegooglądurzeczywistościpisano
jużwielokrotnie.TłumaczeniewszystkiegonostalgiązaPRLjestdaleceniewy-
starczające.Toprawda,żehistoriaPRLoglądanaDoddołu”komplikujeklasycz-
ny,politologicznyschemattotalitarnejwładzyikatolickiego,antykomunistyczne-
gonarodu,alezbliżanasdozrozumieniaspołecznejistotyfunkcjonowaniatego
państwaijegoobywateli.
Takzdiagnozowanasytuacjaznajdujepotwierdzeniewprzypadkukwestii
mieszkaniowejPolskipowojennej.Problematykatawróżnysposóbbyłaprzedmio-
temdociekańsocjologów,urbanistówczyarchitektów6.Dziękinimdysponujemy
m.in.ciekawymibadaniaminatematpolitykimieszkaniowej,społecznychzróżni-
cowaństandardumieszkaniowegoizagospodarowywaniaprzestrzenimieszkalnej,
uwarunkowańirozwojuideiosiedlaspołecznegoorazrozwojuróżnychformwła-
sności.Większośćtychpracpowstałaprzed1989r.,cobynajmniejniedyskwalifi-
kujezawartychwnichustaleń.Pozanielicznymiwyjątkami,niewykorzystywały
onejednakmateriałówarchiwalnychbardzorozbudowanejsieciinstytucjiuwi-
kłanychwkreowanie,realizacjęikontrolępolitykimieszkaniowej.Ponadtowiele
ważnychproblemów,najpewniejzprzyczynnietylkomerytorycznych,niestałosię
przedmiotemwnikliwychbadań.
WśródnichnaszczególnąuwagęzasługująanalizyDpeerelowskichdrógdo
mieszkania”.Chodzioodpowiedźnapodstawowepytanie:jakiedziałaniapodej-
mowaliPolacywlatach1944/45–1989dlauzyskaniamieszkań?Amówiącjeszcze
językachświataZbigniewaMentzla(Kraków2005),wGnojuWojciechaKuczoka(Warszawa
2003),NowohuckiejtelenoweliRenatyRadłowskiej(Wołowiec2008).Trudnościmieszka-
niowetowarzyszyływielubohateromliterackimstworzonymprzezwspomnianegoJanusza
Głowackiego(Moctruchleje,Polowanienamuchy).
6Zob.m.in.A.Andrzejewski,Politykamieszkaniowa,Warszawa1987;Mieszkanie.Ana-
lizasocjologiczna,podred.E.Kaltenberg-Kwiatkowskiej.Warszawa1982;Położenieklasy
robotniczejwPolsce,t.2,Kwestiamieszkaniowa,podred.nauk.P
.Wójcika,Warszawa1984;
K.Trautsolt-Kleyff,Mieszkanie.Zróżnicowaniepotrzebmaprzykładzierodzinrobotniczych
iinteligenckich,Warszawa1986;Studianadosiedlami,Warszawa1978;K.Madej,Spółdziel-
czośćmieszkaniowa.WładzePRLwobecniezależnejinicjatywyspołecznej(1961-1965),
Warszawa2003;ProcesyurbanizacjiiprzekształceniamiastwPolsce,pracazbiorowapod
red.B.JałowieckiegoiE.Kaltenberg-Kwiatkowskiej,Wrocław1988;Domwewspółczesnej
Polsce.Szkice,podred.P
.ŁukasiewiczaiA.Sicińskiego,Wrocław1992.
8
