Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Coprawdaitenfakt,odktóregoradzibyśmydatowaćpoczątek
nowegookresu,niewystępujewyraźnienawidownidziejówpolskich
wjednejdanejchwili,którąbyłatwobyłouchwycić,aleciągniesięprzez
kilkalatdziesiątków.PierwszyzapędkuniemustanowikoronacjaPrze-
mysława,dalejnierównieposuwarzeczWacławczeski,choćjakowład-
caobcyaksiążęniemieckiegocesarstwa,stawiatęważnąwdziejachna-
rodubudowęzniemałymnarażeniemjegonajżywotniejszych
interesów,dokonujejejdopieroŁokietek,wystąpiwszyjakoszermierz
narodowychprądówdowalkizCzechamiiuwieńczadziełoswąkoro-
nacjąwroku1320.Dotejzatemchwilipragnęlibyśmydoprowadzić
dziejeokresudzielnicksiążęcych,jakkolwieknieprzeczymy,żejeśliktoś
inneczynnikidziejowegożycianarodunapierwszyplanwysunie,mo-
żesłuszniebardziejwsteczcofnąćjegogranicę.Niniejszaksiążkaniech
jednakbędziepoczątkiemobszerniejszejpracy,która,dałbyBóg,żeby
dziejePolskiwtymsamymrozmiarzeizakresiejaknajrychlejdociąg-
nęładoŁokietkowejkoronacji.
Liczącnaczas,pracaniniejszaobejmujewięcejniżtrzeciączęśćte-
gookresu,wątpimyjednak,czynaopracowanieresztywystarczyłyby
trzytomylubksiążkitegosamegorozmiaru.WwiekuXIIIwzrastabo-
wiemznaczniezasóbźródeł,ajeśliwniektórychjegochwilachuskarżać
sięmożemynabrakhistoriograficznychpomników,tomateriałudy-
plomatycznego,zwłaszczawdrugiejpołowietegostulecia,mamyzato
wielkąobfitość.
Iwtejzresztąpracy,wIImianowicieiIIIrozdziale,mogliśmyjuż
bardzowielekorzystaćzdyplomatówXIIIstulecia.Topewnebowiem,
żepoprzestającwyłącznienawskazówkach,którychdostarczyłbyszczu-
płyzasóbźródełwspółczesnych,niemożnabyskreślićobrazupaństwa
ispołeczeństwapolskiegowXIIwieku.KronikaGalla,mistrzaWincen-
tego,kilkaświadectwwpostronnychpomnikachhistoriograficznych
iniespełna60dokumentów,którychszeregdlałatwiejszegoprzeglądu
zestawiliśmywregestach*-otocałyzasóbwspółczesnychźródeł.Ale
*Zob.DodatekV.Niektóreztychdokumentówodnosząsięzresztąwyłączniedospraw
wewnętrznych.
