Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
irojnychportówSyriilubEgiptu;odziwachwschodniegoświatanie
marzyłosięnawetzachodniemuspołeczeństwu.Zamkniętywsobie,
watmosferzerodzimej,jakbydzwonemszklanymobjętej,którejżaden
wietrzykzobcychstronnieodświeżał,Zachódnabierałwielkiejpotrze-
bynaożywczetegopowietrzapierwiastkiiniedziw,żeskorotysiączny
rokchrześcijańskiejerysięzbliżał,znimrazemkońcaświatawyczeki-
wano.Nagledzwonpękł,przybyłopowietrzaisilniejbićpoczęłytętna
życiadziejowegoodżywioneoddecheminnejatmosfery.Noweproble-
mydziejowezarysowałysięnawidnokręgunowejepoki,wżywszym
rozwojuzmierzałydorozwiązaniadawne,zubiegłychczasówpozosta-
wionewspuściźniewiekowikrucjat.
Zachodowichrześcijańskiemuotwarłysięoczynateobfiteskarby
bujnejcywilizacji,któreświatmuzułmańskiwciągukilkuwiekowego
rozwojunagromadził,starąspuściznękilkudziesięciustuleciprzetapia-
jącwżarzegorącegoIslamu,przypodmuchuświeżejpustyńarabskich
atmosfery;itobizantyńskiemauzoleumcywilizacyjnychtradycjistaro-
żytnegoświata,wktórymniejedenkryłsięklejnotdrogi,aZachodowi
chrześcijańskiemuzgołanieznany,stanęłoterazprzedjegooczyma.Ale
nieodpierwszejchwili,nieodpierwszegospojrzeniazdołałolśniony
zrazutymwidokiemświatzachodniobjąćchoćbycząstkętychskarbów
wposiadanieduchowe.Latamijałyilatdziesiątki,zanimwobjawachży-
ciaspołecznego,obyczajowegoiumysłowego,wpojęciachiwyobraże-
niach,wkierunkufantazjiitwórczościzaznaczyłysięwyraźnieznamio-
nanowejepoki.Nimjednakdodrugiejprzyszłowielkiejkrucjaty,już
zdobyczeduchowepierwszej,jużstosunkinieustającezkoloniamiświa-
tazachodniegonadalekimWschodziewzniesionyminiezatartenaca-
łymżyciuichmacierzywycisnęłypiętno.
Potęga,którapierwszadokrucjatdałahasło,znichczerpiesiłę
irozrastasięcorazwięcej,zmierzającdowypełnieniaprogramuwprze-
dedniuwyprawkrzyżowychśmiałąrękąGrzegorzaVIIzakreślonego.
Wwalcezpaństwem,zkoronącesarskąjakojegogłównąprzedstawi-
cielkąnieosiągnęławprawdzieostatecznegocelu,którywtymprogra-
miebyłwytknięty,aleskłoniwszysiędokompromisu,zdobyłasobie
wnimważne,korzystnepozycjestrategicznedodalszychnieuniknio-
