Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
23
negowyrzeczeniemsięnajistotniejszychwarunkównarodowejsamoist-
ności,długozpotrzebąpoddaniasięniemieckiemuwpływowiinie-
mieckiejsupremacjiścierałsiękierunekodporny,słowiański,ztradycji
rodzimychizpozostałychpopaństwiewielkomorawskimruinnarodo-
wegokościołaczerpiącysiłęisokiżywotne.Potędzeniemieckiej,która
odpierwszegozetknięciasięzCzechaminapaństwoichzarzuciłasie-
ci,sameCzechypodołaćniemogły;kieruneksłowiańskiwtedytylko
mógłodnieśćzwycięstwo,gdybyimsiębyłoudałodowspólnejwalki
obytwciągnąćzachodnią,pogańskąSłowiańszczyznęimłodąPolskę
iwzwartymszeregustawićNiemcomczoło.Aleskorozaciekłośćpo-
gańskaSłowianzachodnich,odpierajączzaślepieniemdobroczynnąrę-
kęchrześcijaństwa,zgotowałaimzgubęwrozpaczliwejobroniestraco-
negostanowiska,skoromiędzyPolskąaCzechamizamiastsojuszu
stosunkiwczesnyantagonizmwyrodziły,jużbyłlosodosobnionych
Czechrozstrzygnięty.PoostatnimporywieBrzetysławakuobroniesa-
moistnościsłowiańskiej,stałysięCzechyjednymzogniwtegofeudal-
negołańcucha,któryskładałpaństwoniemieckie.WładcyCzechnale-
żelidorzeszyniemieckichksiążąt,biskupiczescymetropolii
mogunckiejpoddani,zasiadaliwsynodachniemieckiegoepiskopatu,
cotylkocywilizacjęnarodunaprzódmogłoposunąć,tozNiemiecjedy-
niedoCzechprzychodziłoitaknaindywidualnośćnaroduczeskiego
dwatylkowyłączniezłożyłysiępierwiastkiskrzyżowanezesobą,sło-
wiańskiiniemiecki.
PrzeciwnymbiegunemświatasłowiańskiegobyłdrugisąsiadPol-
ski,nawschodnio-południowychkresachzniągraniczący.Słowiańsz-
czyznaruska,jeszczewpogaństwieprzybrawszypewnewybitnecechy
narodowejindywidualnościprzezzmieszaniesięznapływemnormań-
skim,poddałasięwyłączniepotężnemuwpływowiBizancjum,zktóre-
gorąkprzyjęłachrześcijaństwo,żadnychniemajączwiązkówzeuro-
pejskimZachodem.Wpłynęłotobezwątpieniakorzystniena
utrzymaniesłowiańskiegopierwiastkawwiększejniżuzachodnichsą-
siadówczystości.Wpływbizantyńskimiałprzedewszystkimwyłącznie
cywilizacyjneznaczenie,nieprzynoszączesobążadnegocieniasupre-
macjipolitycznej,którawCzechachtylesięprzyczyniładoprzytłumie-
