Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
KiedyprzedświętegoSzczepanajeszczeczasamipierwszyposiew
chrześcijaństwapadałnajegonaród,szczepmadziarski,wówczasna
trzyczęścipodzielony,wjednejodbierałjezNiemiec,wdwóchinnych,
nawschódwysuniętych,zBizancjum.Ipóźniejwjednolitympaństwie
Szczepanowym,zsilnąorganizacjązZachoduzapożyczonąniezamknę-
łosiękoryto,którymwpływbizantyńskidoWęgierprzesiąkał:symbol
niejakotychdwóchodrębnychwpływówolepszezesobąwalczących
przechowałsięwstarejkoroniewęgierskiegokrólestwa,splecionejzdia-
demu,któryśw.SzczepanodpapieżaSylwestraIIotrzymałizpóźniej-
szegodarucesarzabizantyńskiegoMichałaVII.Znaczniejszebezwąt-
pieniabyłooddziaływanieZachodu;podstawyustrojupolitycznego
stamtądpochodziłyiniemieckiwpływnaniesięskładał,izpołudnia,
zWłochprzeciskałsięniemniejsilny,drugiprądzachodni,zwłaszcza
odpołączeniaWęgierzkrólestwemChorwackim.Wyjątkowokorzys-
tnedlakrzyżowaniasięróżnorodnychwpływówcywilizacyjnychbyło
geograficznepołożenieWęgier,aledziejeichnajlepszymsądowodem,
żetylkonormalnyrozwójtrwałeprzynosikorzyści,ówszalonyskokbo-
wiem,któregośw.Szczepankazałdokonaćswemunarodowi,przerzu-
cającgowprostzestanudzikiejhordykoczowniczejwkarbyrozwinię-
tegoustrojuspołecznego-politycznego,przezdługiewiekiobjawiałsię
wdziejachWęgiernieuniknionymiswyminastępstwami.Inietylko
wczasachKrzywoustego,aleiwpóźniejszychznacznieepokachprze-
glądałatampierwotnadziczbarbarzyńskiejhordy,przeznarzuconą
gwałtempowłokęciasnoopiętejszatycywilizacyjnej.
Wszystkietetakróżnorodnewpływy,wyradzającprzezkrzyżowa-
niesięzrodzimympierwiastkiemcharakterystyczneaodrębnetypycy-
wilizacyjnewCzechach,naRusiinaWęgrzech,pośredniooddziaływa-
łytakżenasąsiedniąPolskę.Nadwszystkimijednakubocznymi
czynnikamigórowałgłównyprądwpływówzachodniegoświata,które
doPolskinietylkozNiemiec,jakdoczeskichsąsiadów,aleizodległych
krajówromańskichprzezwczesnestosunkizFrancjąiWłochamiry-
chłoprzesączaćpoczęły.JakożjużzaKrzywoustegoczasówcechowała
Polskęwspółdziałaniemtychrozmaitychczynnikówwytworzona,wy-
bitnaindywidualnośćnarodowa,którająiodsąsiednichrówieśników
