Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZagadnieniemigracjiwmyślispołecznejLudwikaKrzywickiego
późniejinnybadacz,JacekLeoński,wswojejpracyZagadnieniemigracji
wpolskiejmyślisocjologicznej(do1939roku)uznałKrzywickiego(obokLe-
opoldaCaroiFlorianaZnanieckiego)za„»klasyka«wzakresieteore-
tycznejanalizyzjawiskamigracji”3.
Wartozadaćwtymmiejscupytanieoto,cowyróżniamyślLudwika
Krzywickiegowodniesieniudozagadnieniamigracjiiczynadaljest
torefleksjaaktualna,interesującadlawspółczesnychmigracjologów.
Dotejporykilkakrotniepodejmowanopróbyanalizydorobkumigra-
cyjnegouczonego.PorazpierwszydokonałategoMariaBalsigerowa
wwielokrotnietuprzywoływanejpublikacjiInstytutuGospodarstwa
Społecznegoz1938r.:LudwikKrzywicki.Pracazbiorowapoświęconajegożyciu
itwórczości.Autorkapodkreślatam,żeLudwikKrzywickibyłpierwszym,
którynagrunciepolskimdokonałpróby„należytegoteoretycznegouję-
ciazagadnieńwychodźczych,ichpodłożagospodarczego,społecznego
idemograficznego”4.M.Balsigerowazwracatakżeuwagęnakilkakrotny
bezpośrednikontaktKrzywickiegozezjawiskamimigracyjnymi:wtrak-
ciepobytuwLipskuwlatach1883–1884zetknąłsięonzpolskimi
obieżysasami;kilkalatpóźniej(1888–1891)obserwował,jakwPłoc-
kiemzapanowała„gorączkabrazylijska”,natomiastw1893r.badawczo
zajmowałsiępolskimiemigrantamiwStanachZjednoczonych.Warto
poświęcićtukilkasłówniemalzapomnianemujużterminowi„obieżysa-
stwo”–użytyonzostałprzezLudwikaKrzywickiegow1891r.warty-
kulerecenzyjnymksiążkiKarolaKaergeraDieSachsengängerei5.Wtenspo-
sóbwPoznańskiemokreślanosezonowe(podejmowaneodwiosnydo
jesieni)migracjezarobkowechłopstwadoSaksonii.WujęciuL.Krzy-
wickiegosłowotozyskujewymiarszerszy,odnoszącsiędowszelkiego
rodzajuczasowegowychodźstwazarobkowegozziempolskich.Obok
zagadnieniamigracjisezonowychwpracachKrzywickiegopojawiasię
teżzainteresowaniemigracjąosadniczą,zamorską,przedewszystkim
doStanówZjednoczonychipaństwAmerykiPołudniowej(Argentyna,
Brazylia).
3J.Leoński,Zagadnieniemigracjiwpolskiejmyślisocjologicznej(do1939roku),Wydawnictwo
NaukoweUAM,Poznań1979,s.96.
4M.Balsigerowa,LudwikKrzywickijakoinicjatorwPolscebadańnademigracją,[w:]Ludwik
Krzywicki.PracazbiorowapoświęconaJegożyciuitwórczości,InstytutGospodarstwaSpołecznego,
Warszawa1938,s.3.
5L.Krzywicki,Artykułyirozprawy1890–1891,Dziełatom5,PaństwoweWydawnictwo
Naukowe,Warszawa1960,s.485–489.
18
