Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Publicystaiinspiratorbadań–opracachmigracyjnychLudwikaKrzywickiego
MariaBalsigerowawymienianajistotniejszezagadnieniainteresujące
Krzywickiegowbadaniachmigracyjnych:„studianadmigracjąwewnątrz
kraju”,„badaniaźródełpowstawaniaikształtowaniasięruchówemigra-
cyjnych,przedewszystkimwychodźtwazarobkowegozziempolskich
(obieżysastwa)jakojednegozgłównychczynnikówkształtującychży-
ciewsipolskiejirozstrzygającychopołożeniuchłopówmałorolnych
ibezrolnych”,„zgłębieniesprawykolonizacji”6.Zdaniemautorki,cenny
wkładKrzywickiegowrefleksjęmigracyjnąnagrunciepolskimpolega
zarównonajegoinicjującejroli,jakiszerokiejperspektywiebadawczej
przyjmowanejprzezUczonego:„znaczenietegowszechstronnegoba-
daczapolegawtejdziedzinienaniezmierniewnikliwejobserwacji,oraz
ścisłejigruntownejanalizieruchówmasowychludności,atakżero-
zumieniuwielopłaszczyznowejzłożonościtychzjawisk,zwłaszczaże
ujmowałjebędącwyjątkowodotegopowołanyjakouczonyzbrojny
wwielkiaparaterudycyjny.Jeślinadtozważymy,żepionierskiepoglądy
wypowiadanebyływczasie,kiedywychodztwobyłounaszjawiskiem
prawienieznanym,kiedy»przeludnienie«obok»agenta«i»ciemnoty
chłopa«zjawiałysięprzedumysłamiogółujakogłówniwinowajcyijako
jedynewytłumaczeniewychodztwa,zrozumiemycałądoniosłośćprzy-
czynkówL.Krzywickiegodlapoznaniaźródeł,napięciaorazznaczenia
ruchówmigracyjnychdlażyciagospodarczegoispołecznegonaszego
kraju”7.MariaBalsigerowapodkreślatakżewagępracKrzywickiegodla
wyznaczaniakierunkówbadańmigracyjnych,jakrównieżichwartość
praktycznądlaokreśleniazasadpolskiejpolitykiemigracyjnej.
PróbycałościowejanalizydorobkumigracyjnegoLudwikaKrzywickiego
zperspektywysocjologicznejpodjąłsiękilkadziesiątlatpóźniej–przywo-
ływanyjużwtymmiejscu–JacekLeoński.Towłaśniezinspiracjijegopra-
cypowstałtytułniniejszegowprowadzenia.Wswojejpublikacjiwyodręb-
niaondwaokresy,wktórychprzejawiałysięzainteresowaniaKrzywickiego
problematykąmigracyjną.Pierwszyznichobejmowałlata1885–1893
izaznaczyłsiędużąaktywnościąpublicystyczną–wujęciuJ.Leońskiego
tenwłaśnieokresjestnajbardziejznaczący,towtedybowiemL.Krzywicki
„dochodziłdośćwyraźniedogłębszychuogólnieńteoretycznych”8.Póź-
niejsza,jużwniepodległejPolsce,działalnośćKrzywickiegowobszarze
6M.Balsigerowa,dz.cyt.,s.4.
7Tamże,s.11–12.
8J.Leoński,dz.cyt.,s.23.
19
