Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Migrantki-opiekunki.DoświadczeniamigracyjnePolekpracującychwRzymie
przestrzennejkobiet,awprzypadkuniektórychstrumienimigracyjnychichdomina-
cję(Praszałowicz2008).WdługiejhistoriimigracjizPolskiprzeplatałysięzsobą
dwapodstawoweczynniki–politycznyiekonomiczny–odzwierciedlającskompli-
kowanelosypaństwaijegoobywateli.Migracjeosiedleńczeisezonowe,dobrowol-
neiprzymusowe,zamorskieikontynentalnebyły,aniektóreznichwciążpozostają,
stałymelementempolskiegokrajobrazu.Dlategoteżwstudiachmigracyjnychwątek
tenjestsilnieobecny,abadaczedociekająprzyczyn,mechanizmówiuwarunkowań
mobilności6.Transformacjasystemowastanowibezwątpieniaważnącezuręwmi-
gracyjnychwędrówkach,eliminującichaspektpolitycznyiideologiczny.Głębokiej
metamorfoziezostałypoddanetakżemigracjezarobkowe.Polacymoglijużnietylko
wyjechaćipozostaćzagranicą,aletakżepowrócić(Morokvasic2003),zwiększy-
łasięzatemliczbadostępnychformmobilności(wahadłowe,cyrkulacyjne,osied-
leńcze),aPolacyaktywnieuczestnicząwkształtowaniunowej„geografiimigracji”
wEuropie.
NaobecnąintensyfikacjęmobilnościprzestrzennejPolekiPolakównależypatrzeć
przezpryzmatprzemiansystemowych.Badaczedowodzą,żemigracjepodejmowa-
nepoprzełomie1989rokuwdużymstopniubyłyspowodowanerodzinnąstrategią
(Jaźwińska,Okólski2001).Miałyonenajczęściejcharakterprzetrwania(Popławski
1997)lubdokapitalizowaniagospodarstwdomowych(Romaniszyn2003)istano-
wiłyodpowiedźnaówczesnykryzysekonomicznyirosnącebezrobocie.Towłaśnie
wostatniejdekadzieubiegłegowiekuzaczęłykształtowaćsięnowemigracyjneszla-
kizPolskidoBelgii,Włoch,GrecjiiHiszpanii.Cocharakterystyczne,wstrumie-
niachmigracyjnychskierowanychdotychnowychkrajówprzeważająkobiety.
Toczącysięwnowychkrajachprzyjmującychprocesfeminizacjipodażypracy
wpływałnato,ktozpolskiegogospodarstwadomowegowyjeżdżałwcelachzarob-
kowych.Wrazzpowstaniemnowychszlakówrozpoczęłasięmigracjałańcuchowa,
którazaowocowałaprocesemrozprzestrzenianiasięsiecimigranckich,ułatwiając
tymsamymkolejnewyjazdy.Upowszechnieniesięmigracjijakostrategiiżyciowej
prowadziłowkonsekwencjidopowstaniaswoistejkulturymigracji(Portes,Arango
etal.1998),codziałosiętakżewPolsce.Możnapostawićtezę,żewprzypadkunie-
którychspołecznościwysyłającychmniejszydystansdzieliłjeodBelgiiczyWłoch
niżodpotencjalnychmiejscnapływuwramachmigracjiwewnętrznej.Decyzjaomi-
gracjizagranicęwydawałasięnieśćzsobąmniejszekosztyekonomiczneispołeczne
(wgłównejmierzezewzględunasiecipowiązańikontakty)niżstrategiazoriento-
wananaposzukiwaniezatrudnienianakrajowymrynkupracy.Powstajetylkopy-
tanie,czymigrowałyjednostkinajbardziejzaradne,czyraczejte,którenieumiały
odnaleźćsięwnowejrzeczywistościspołecznej?Jednocześnieprzenoszeniewzorów
istylówżycia,przekazówspołecznychzkrajównapływudospołecznościpocho-
dzeniaprowadziłodopowstawanianowychpotrzeb,niekoniecznieuzasadnionych
względamiekonomicznymisensustricto.Zaczęłyrodzićsięmigracjekonsumpcyjne
(Romaniszyn2003,2007),utrwalająceistniejącestrumienie.
6Zob.m.in.Thomas,Znaniecki(1976);Duda-Dziewierz(1938);Dyczewski(1993);Cieślińska
(1992);Slany(1995);Jaźwińska,Łukowski,Okólski(1999);Korczyńska(2003);Kaczmarczyk(2005).
