Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Migrantki-opiekunki.DoświadczeniamigracyjnePolekpracującychwRzymie
nacechowanejsilnymizwiązkamizkrajempochodzeniaipraktykąpodtrzymywania
kontaktówwobuspołecznościach,zwykorzystaniemróżnorodnychśrodkówkomu-
nikacji.PunktemodniesieniadlawiększościmigrantekzPolskipozostajespołecz-
nośćpochodzenia,mobilnośćnosiznamionatymczasowości.Sferażyciazwiązana
zpracąrealizowanajestweWłoszech,życierodzinneikonsumpcja–wPolsce.Jak
zauważyliDouglasMasseyiwspółpracownicy(1993),teoriemigracyjnemożna
podzielićnatakie,którewyjaśniająprzyczynymigracji,itakie,któretłumacząjej
trwanie,zatemkontekstteoretycznybadańwinienuwzględniaćkoncepcjezobu
kategorii.MigracjęzPolskidoWłochmożnaosadzićwogólniejszymkontekście
przemieszczeńmiędzyperyferiamiipółperyferiamiacentrumoraznakładającymi
sięnatoprocesamisegregacjirynkupracyzewzględunapłećkulturową.Trwanie
wmigracjijestzkoleiułatwionedziękirozbudowanymsieciomrelacji,obejmują-
cymobiespołeczności,orazznacznymiułatwieniamikomunikacyjnymi,umożliwia-
jącymipodtrzymywaniewięzów.
1.1.Teoriasystemowaiteoriadualnegorynkupracy
Najpełniejteorięsystemów–światów16sformułowałImmanuelWallerstein(1970
[2007]),osadzającjąwokółpojęciasystemuspołecznegorozumianegojakoobszar,
wktórymdokonujesięreprodukcjasiłyroboczejwramachdanegopodziałupracy.
ZdaniemWallersteina,istniejądwatypysystemówspołecznych:niezależneinie-
wielkiegospodarkinietowarowe(subsistenceeconomies)orazdużesystemy–światy
opartenaekstensywnympodzialepracy.Systemyświatowedzieląsięzasadniczo
nadwarodzaje:imperia–światy,podlegająceniemalwcałościjednemusystemo-
wipolitycznemu,charakteryzującesiępluralizmemzasadiwzorcówkulturowych,
orazgospodarki–światy,którecechujewielośćsystemówpolitycznych17.Gospodar-
kaświatowaprzejawiatendencjędoekspansywnegorozwoju,wchłaniającmini-
systemyiświatoweimperia.WkonsekwencjiodkońcaXIXwiekudominujesystem
światowy.WramachgospodarkiświataidentyfikujeWallersteinpaństwardzenia,do
którychzaliczanajbardziejrozwiniętekraje,dalejobszaryperyferyjne,obejmujące
słaborozwiniętekrajeoniskimpoziomieautonomii,atakżeobszarypółperyferyj-
ne,sytuującesięnagranicydwóchpoprzednich.Odgrywająonerolępośredników
istabilizatorówsystemuspołecznego.Znich,nazasadzienierównomiernejwymia-
ny(unequalchange),czerpiesiętaniąsiłęrobocząorazrzadkiezasoby.Półperyfe-
riemogąstaćsięźródłemmobilnościpomiędzypaństwami.ZdaniemWallersteina,
granicepomiędzywyodrębnionymisferamisąpłynneiposzczególnepaństwamają
zdolnośćprzemieszczaniasię.Wcentrumfunkcjonują:prężnyrynek,dobrzewy-
nagradzanasiłarobocza,wysokipoziomrozwojutechnologicznego.Zkoleimocną
16Wpolskiejliteraturzesocjologicznejwspółistniejądwiewersjetłumaczeniaangielskiegopojęcia
„world-systemtheory”–teoriasystemówświatowychlubteoriasystemów–światów.Wniniejszejpracy
stosujędrugąznich(por.Jasińska-Kaniaetal.2006).
17Wallersteinopisujerównieżtzw.minisystemy–niewielkie,homogeniczne,nietrwałe,oprostej
strukturzezarządzającej,którezazwyczajulegałyrozpadowipoosiągnięciupewnejmasykrytycznej.
