Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
rozdziałi
mogątakżeniewielkiedruki,częsorozproszoneilekceważone.
Przydefiniowaniukręguczytelnikówwykorzysałmetaforęmorza,
poktórympływająobokwielkicokrętówtakżemałełódki,anie-
doświadczenimarynarzewlosóbszczególnyoczekująnapomoc,
napomyślnywiatr.Tenpomyślnywiatrmniejdoświadczonymczy-
telnikomzapewnićmiałykomentarzewnDasGelahrtePreussen”
(nSoltederanfangglüclicenwindbekommen/undGelehrteihre
Hülfenictabsclagen”)13.wewsępiezadeklarowałrównież,że
omawianedrukiniebędącenzurowane,alerecenzowane,ażyciory-
sybędąodzwierciedlałyprawdę,aniepocwały.zakładałwięcnapo-
czątkukrytykętwórczościpanegirycznejirewizjęzbytłatwycocen:
nInerzählungdergelehrtenMännerlebens-laufenictsowohl
deslobens/alsdiewahrheitundKurze/eingedencseinwill”14.
TakadeklaracjauwidoczniłasięwprezentacjibiografiiMiko-
łajaKopernika.w1723r.wnumerzepaździernikowymczytelnicy
moglizapoznaćsięznNicolaicopernicilebens-lauf”
.Sculzpo-
woływałsięnaMelcioraadamusa(Melcioradam)-niemiecie-
goleksykografa,teologaipedagogazHeidelbergu,któryzamieścił
krótkibiogramKopernikawnVitaeGermanorumphilosopho-
rum”15.redaktorzdumąpodkreślał,żeuzupełniłtedaneofakty
zbiografiiasronomanapisanejprzezPierre)aGassendiego,dodając
komentarz,żebiografiafrancuskiegoautorajesbardziejwiarygod-
na16.zaGassendimpodałwięcdwiedatyurodzinasronoma,ja-
kieutrwaliłysięwtradycjiodXVIw.-mianowiciewersjęjundinu-
saiMaeslina17.Obajuczenimatematycyiasronomowiesaralisię
13
nDasGelahrtePreussen”1722,cz.1,Vorrede.
14
Tamże,Vorrede.
15
M.adam,VitaeGermanorumphilosophorum,Heidelberg-Frankfurtam
Main1615.
16
P
.Gassendi,Tychonis-BraheiequitisDaniastronomorumcoriphei,NicolaiCo-
pernici,GeorgiiPuerbachiietJoanisRegiomontani,astronomorumcelebrium
vitae,Haga1655.DożyciorysubrahegoGassendidodałtrzybiografiewybit-
nychastronomów-Kopernika,Peurbacha,regiomontana.
17
nDasGelahrtePreussen”1723,cz.3,s.40.
