Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Viruses).Informacjeteuaktualnianesącorocznie.Bieżącedanedotyczącetaksonomii
wirusówmożnaznaleźćnastronieinternetowejhttp://www.ncbi.nlm.nih.gov/ICTVdb/.
Klasyfikacjawirusówuwzględnianastępującejednostkitaksonomiczne:rząd,
rodzina,podrodzina,rodzajigatunek.Jednakżegranicamiędzyposzczególnymi
gatunkamiwirusówjestczęstopłynna,cowynikaprzedewszystkimztego,iżklasyczna
definicjagatunkuidziedziczeniacechwprzypadkuwirusówniedokońcasięsprawdza.
Wirusy,częstozodległychgruptaksonomicznych,mogąmiećniemalidentycznecechy
morfologiczne.Iodwrotnie,niewielkieróżnicegenetycznemogąwystępowaćuwiru-
sówznacznieróżniącychsięcechamimorfologicznymi.Wiążesiętozprocesemwy-
mianygenówczyteżichfragmentów(ang.geneshuffling),zachodzącympomiędzy
dwomaodrębnymiwirusami,jednocześnieinfekującymikomórkę,lubpodczastzw.
horyzontalnegotransferugenów,zachodzącympomiędzywirusemaDNAgospoda-
rza.Zdarzeniatypugeneshufflingmogąprowadzićdozmiancałegosegmentu
(ang.geneticshift)lubmałychzmian,np.jednonukleotydowych(ang.geneticdrift).
Natomiastzdolnośćwirusówdouczestniczeniawhoryzontalnymtransferzegenów
jestuważanazawielkązaletęadaptacyjnąwzasiedlaniucoraztoinnych,nowychnisz
ekologicznych.
1.9.Prionyiwiroidy
Istniejąrównieżstruktury,któreswojąorganizacjąicyklemrozwojowymodbiegająod
klasycznychformwirusowych.Jednakże,zewzględunapewnecechy,sąoneuważane
zaformyznimispokrewnione.Strukturytetoprionyiwiroidy,definiowanejakoczyn-
nikisubwirusowe.
Prionaminazywamyczynnikiinfekcyjne,którychformazewnątrzkomórkowa
składasięwyłączniezbiałka.Niektóreprionyzawierajątakżekwasynukleinowe,lecz
ichsekwencjanukleotydowajestzakrótka,abykodowaćjakiekolwiekbiałko.Prionysą
bardzo„oryginalne”–potrafiąsiępowielać,lecznieposiadajążadnychistotnych,dzie-
dzicznychcech.Zdolnesąnatomiastdowywoływaniachorób,zktórychwszystkieobec-
nieznanesąśmiertelne.Uzwierzątmogątobyć:gąbczastaencefalopatia(zapalenie
mózgu),potocznieznaneubydłajakochorobawściekłychkrów,inaczejBSE(ang.
bovinespongiformencelopathy)lubtrzęsawkauowiec(ang.scrapie);uczłowieka:
kuru–utratakoordynacjiruchów–prowadzącadootępienia,chorobaCreutzfel-
da–Jakoba(CJD,ang.Creutzfeld–Jacobdisease),czyśmiertelnabezsennośćrodzinna.
Obecnieistniejewielewskazań,żetensamtypprionówpowodującychubydłaBSE
możeinfekowaćrównieżczłowiekawywołującCJD.Infekcjaprionowa,opróczwy-
woływaniapoważnychchorób,prowadzidoprodukcjikolejnychkopiibiałkapriono-
wego.Białko,bardzozbliżonedobiałkaprionowego,jestkodowanewgenomiegospo-
darza,ainfekcjaprionemprowadzi,wnieznanyjeszczesposób,dojegomodyfikacji
wtrakcie,bądźpojegosyntezie.
Wiroidaminazywamystruktury,którychformazewnątrzkomórkowaskładasię
wyłączniezkolistejjednoniciowejcząsteczkiRNA,nieokrytejpłaszczembiałkowym.
Cociekawe,tacząsteczkaRNAjestbardzomała,składasięz246do600nukleotydów
iniezawierażadnychsekwencjikodującychbiałka.Wiroidydoprzeprowadzaniaswojej
17
