Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Fosfolipidy(PH)błonyzewnętrznejtogłówniefosfatydyloetanoloamina,fosfaty-
dylogliceroliwniewielkichilościachkardiolipina(difosfatydyloglicerol).Ubakterii
jelitowychzrodzinyEnterobacteriaceaefosfolipidywystępująwgłębszejwarstwiebłony
zewnętrznej,nazewnątrzjestlipopolisacharyd;uinnychbakteriifosfolipidyobecnesą
takżewwarstwiepowierzchniowej.
Błonazewnętrznawykazujezjawiskozmianyfaz(tranzycji);wtemperaturzeopty-
malnejdlawzrostujestpłynna,awtemperaturzeniższejprzechodziwfazęstałą.
Wbłoniezewnętrznejbakteriigramujemnychznajdujesięwielebiałekienzymów:
białkastrukturalne(np.lipoproteinaBrauna)występującewcałejobjętościbłonyze-
wnętrznej,białkafunkcjonalneodpowiedzialnezatransportkomórkowy,tzw.białka
dyfuzyjne(białkoporynowelubporyny)orazróżnebiałkaenzymatyczne,np.fosfoli-
pazaA,hydrolazaUDP-glukozy,proteazy,lipazy,nukleazyczyoksydazy.
Wprzestrzeniperyplazmatycznejpomiędzycząsteczkamipeptydoglikanuwystę-
pujątakżebiałkaunieczynniająceantybiotyki(np.penicylinę,streptomycynę),białka
wiążąceaminokwasy,sacharydy,peptydy,witaminy,atakżeenzymy(a-amylaza,nukle-
azy)degradującepolimeryzwiązkówchemicznychoznaczeniubiologicznym.
Poznaniebudowyścianykomórkowejbakteriigramdodatnichigramujemnych
wyjaśniaodmiennywynikbarwieniametodąGrama.Metodabarwieniawprowa-
dzonaw1884rokuprzezChristianaGrama,duńskiegobakteriologa,stanowiprzykład
barwieniazłożonego,różnicującego,którewykorzystujesiępowszechniewdiagnostyce
itaksonomiibakterii.Napodstawieróżnicwbudowieścianykomórkowej,atakżecech
fizjologicznychibiochemicznych(komórkibakteriibarwiąsięwsposóbzróżnicowany),
bakteriepodzielononagramdodatnieigramujemne.WmetodziebarwieniaGrama
utrwalonekomórkiwybarwiasiębarwnikamizasadowymi(fioletkrystalicznylubgo-
ryczkowy),anastępnietraktujepłynemLugola(wodnyroztwór2%w/vJw5%w/vKJ).
WmetodziebarwieniaGramawwynikudziałaniafioletukrystalicznegoipłynuLugola
powstajewkomórcekomplekstegobarwnikazjodem.Zastosowanie,wkolejnymeta-
pie,kąpieliróżnicującej(96%v/vetanolzdodatkiemacetonu)powodujeujednej
grupybakteriiodbarwianiekomórek(bakteriegramujemne),udrugiejnatomiast
zatrzymaniewkomórkachutworzonegokompleksubarwników(bakteriegramdodat-
nie).Następnieodbarwionekomórkidobarwiasiębarwnikiemkontrastowym,np.
fuksyną,wceluichuwidocznienia.
Zasadniczeznaczeniemaoddziaływaniealkoholunaróżnąstrukturęściany
komórkowejbakterii.Alkoholdziałającynawielewarstwpeptydoglikanuwścianie
komórkowejbakteriigramdodatnichpowodujejejuszczelnieniepoprzezdenaturację
peptydówizamknięcieporówpomiędzyposzczególnymiwarstwamipeptydoglikanu,
wnastępstwieczegoobserwujesiętrwałezatrzymaniewkomórkachtychbakteribarw-
negokompleksujoduzfioletemkrystalicznym(barwafioletowa).Wkomórkachbakte-
riigramujemnychnatomiast,potraktowanieetanolemcienkiejwarstwypeptydoglikanu
nieuszczelniajejdostatecznie,leczprowadzidozniszczeniastrukturywarstwyplastycz-
nejścianykomórkowejpoprzezekstrakcjęfosfolipidów.Konsekwencjątegojestwymy-
ciebarwnegokompleksuzkomórekbakteriigramujemnychiichzabarwienienakolor
różowypozastosowaniufuksyny.
Stwierdzonoodmiennewłaściwościbakteriigramdodatnichigramujemnych.
Bakteriegramdodatniecharakteryzująsięwiększąodpornościąnaalkalicznyodczyn
26
