Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nie,więckiedywoła:Hmiejserceipatrzajwserce!”,przyjętetojest
przeznasjakoczywistybajkowymorał[ZU,109-110]
14
.
Wspomnienietostajesiępolatachpretekstemdoodtworzenia
HobrazuMickiewiczazbanalizowanegonaszkolnyipozaszkolny
użytek”orazokazjądoprzedstawieniapropozycjiwłasnego,od-
miennegosposoburozwiązaniazagadkiwieszcza.Jesttopróba
lekturyniepokornejitkwiwtymbyćmożeśladsprzeciwuwobec
rozpowszechnianegowszkolekultuwieszczów.
Aprzecieższkolnawersjaromantyzmu
15
niebyłajedyną,zjaką
zetknąłsiępóźniejszyautorHistoriiliteraturypolskiej,inapewnonie
onabyłanajważniejsza.Duchwieszczaunosiłsięnadcałąokolicą,
stosunkowomało–jeśliwierzyćpoecie–zmienionąprzezupływ
czasu.Przestrzeń,zmitologizowanaprzezliteraturę,zapraszałado
powtórzeń.Niekiedy,jaksięzdaje,mimowiednych,naprzykład
wpisanychpoprostuwreligijnyobyczajtamtychstron:
Mojamatka,kiedychorowałemnadyfteryt,ślubowała,żejeżeliprze-
żyję,topójdziepiechotądoOstrejBramyodnas,zLitwy.Japrzeży-
łem...Todokładnietak,jakzMickiewiczem,prawda?Aleonaotym
niemyślała.Poprostu,umierałem,krztusiłemsię,więcmojamatka
ślubowałainowennęodmawiaładoMatkiBoskiejOstrobramskiej
[CZMAP,268]
16
.
Kiedyindziejniesposóboprzećsięwrażeniu,żeHpowtórzenia”
tebyłykonstruowaneexpost(iwrezultaciedośćzabawne),na
przykładgdyprzypominającbójkiszkolnemiędzyklasąAiB,póź-
niejszynoblistakonstatuje:
Mamwrażenie,żetrochębyłytopozostałościwojnyczyteżRosji[...].
Czyteż,byćmoże,jesttojakaśtradycjasięgającadalej.ZaMickiewi-
czataksamobyłygrywojskowewszkole[CZMAP,209].
___
___
___
___
___
___
___
___
14
NotabeneJ.M.Rymkiewicz(Mickiewiczczyliwszystko.ZJarosławemMar-
kiemRymkiewiczemrozmawiaAdamPoprawa,Warszawa1999,s.62)polemizujezpo-
glądemMiłoszatwierdzącego,żesamtekstMickiewiczasprzyjałpostrzeganiu
utworuwkategoriachodrealnionych,baśniowych.
15
Natentematzob.E.Kiślak,Uczeńprofesorem,w:Naszepojedynkioroman-
tyzm,podred.D.SiwickiejiM.Bieńczyka,Warszawa1995oraztejże,WalkaJakuba
zaniołem...,op.cit.
16
Polatachwspomnienietegowydarzenia,opracowanepoetycko,powróci
wpoemacieGdziewschodzisłońceikędyzapada,oczympiszęwrozdzialeIII.
∼20∼
