Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.WPROWADZENIE
Jednązpierwszychpróbwykorzystaniaideiodrzutugorącychgazówwypływa-
jącychzdyszymożnaznaleźćjużwstarożytnejGrecji(silnikHero).Znacznie
później,jużwczasachOdrodzenia,LeonardodaVincizaprojektowałurządzenie
nazwane„kominowykołowrót”,wktórymwprawionewruch,przezunoszone
nadkominkiemgazyspalinowe,łopatywiatrakaobracałykołowrotemzumiesz-
czonąnanimpieczenią.W1791r.inżynierJohnBarberpierwszyopatentował
urządzenierealizującepełnytermodynamicznycyklturbinygazowej.Można
przyjąć,żekolejnymistotnymkrokiembyłoopatentowanieprzezBrytyjczyka
CharlesaParsonsaw1894rokusilnikaparowegoużywanegodonapędunajszyb-
szegowówczasnaświeciestatkuonazwie„Turbinia”.Dużysukcestejkonstruk-
cjiprawdopodobnieprzyczyniłsiędodynamicznegorozwojuturbingazowych.
Jednakżezasadniczypostępwbudowiespalinowychturbinowychsilnikówod-
rzutowychorazturbosprężarekdokonałsięwokresiepomiędzyIiIIwojnąświa-
tową.Pilot,inżynierFrankWhittlejakopierwszynaświeciew1930r.opatentował
wWielkiejBrytaniiurządzeniewykorzystującejednostopniowąsprężarkęodśrod-
kową(promieniową),10rurowychkomórspalaniaiturbinęgazowądonapęduod-
rzutowego.Jestonpowszechnieuznanyzaprekursoranapęduturboodrzutowego.
Praktycznarealizacjaprojektunastąpiławmaju1941r.SilnikWhittleW1został
zamontowanynasamolocieGlosterModelE28/39iwykonałswójpierwszylot.
W1936r.inżynierowieHansvonOhainiMaxHahnwNiemczechopatentowali
turbinowynapędodrzutowyskładającysięzesprężarkiodśrodkowej,6rurowych
komórspalaniaiturbinygazowej.Silnikzostałzaadaptowanyirozwiniętyprzezfir-
męE.Heinkel,anastępniezamontowanynasamolocieHE-178wsierpniu1939r.
Byłtopierwszynaświeciesamolotonapędzieodrzutowym.Niecopóźniejrozwi-
niętoprodukcjębardziejzaawansowanegosilnikaodrzutowegozesprężarkąosiową
JUMO-004.ZostałonzainstalowanypodkoniecIIwojnyświatowejnasamolocie
ME262,którymógłrozwijaćprędkośćponad800km/godz.
Wartozaznaczyć,żewPolscemodelowyturbinowysilnikodrzutowyzostał
skonstruowanyiuruchomionyjużw1931rokuprzezzespółinżynierów,wskład
któregowchodzilim.in.:W.Bernadzikiewicz,J.OderfeldiJ.Sachs.
ProwadzonepoIIwojnieświatowejbadanianadsilnikamiturboodrzutowymi
doprowadziłydopoprawyichosiągów,cowkontekścieistotnychograniczeńwza-
13
