Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
PiotrStawiński
niezostaliwchłonięciprzezkulturęwyższą,leczskutecznieodcisnęlinaniej
własnerysy,doprowadzającdocywilizacyjnieinnejjakości.Nowychram,
reinterpretacjizastanegoirozwojuspołeczno-intelektualnego2.
Możnapowiedzieć,żewprowadzającArabięnaspołeczno-polityczny
poziomorganizacjicharakterystycznydlabardziejrozwiniętychregionów
BliskiegoWschodu,Mahometniezatracałjejspecyfiki.Umma,wspólnota
zbudowanananowejpodstawiebyła-jakjużwspomniano-niejakoroz-
szerzonąwersjąwięziplemiennych,nzredefiniowałapojęcieplemieniajako
grupychroniącejswoichczłonków,dołączającdobraterstwakrwi,brater-
stworeligii”3.Podobniezinnymielementamidotychczasowejobyczajowo-
ści-byławładzą,któraterazodwoływałasiędowoliBożejinowejformy
ntradycji”-przykładuProroka.Rodziną,podawnemupatriarchalną,ale
wzbogaconąoelementywprowadzającewiększąprzejrzystośćwrelacjach
mężczyznikobiet(zakazanezwiązki,kwestierozwodu,ojcostwaidzie-
dziczenia)orazchroniącesłabszychjejczłonków(żony,wdowy,sieroty).
Starecnotyarabskiezyskałynowe,religijneznaczenie.Beduińskaodwagawwalce,
brawurawobronieswoichwspółplemieńcówstałysięniewzruszonymoddaniem
nowejwierzeipoświęceniemdlanowejwspólnoty4.
Ograniczonyzostałzakreskrwawejzemsty,wendety.Wtensposób
takżeindywidualnecechyczłonków,ichtemperamentiskłonnościzostały
ukierunkowanezgodniezideałamiislamu,kreująctypwrażliwościzsilnym
akcentemintegrującym5.
Niezależnieodinstytucjispołecznych,islampozostajewsercachiumysłachpo-
szczególnychmuzułmanówpodstawowymskładnikiemichosobistejipolitycznej
tożsamości.Byciemuzułmaninemtoostatecznieniekwestiapaństw,ulemów,szkół
czysufickichprzytułków,aleosobistejmoralności,wierzeń,jednostkowejispo-
łecznejtożsamości.Islamjestnazwątegopierwotnegouczucia,którekażdemu
wyznawcydefiniujejegoindywidualnąegzystencję,jakiegzystencjęprawdziwie
ludzkiejspołeczności6.
2
G.H.A.Juynboll(red.),StudiesontheFirstCenturyofIslamicSociety,SouthernIllinois
UniversityPress,Carbondale-Edwardsville1982,s.1,71-72.
3I.M.Lapidus,AHistoryofIslamicSocieties,dz.cyt.,s.29.
4Tamże.
5
Lapiduspodsumowuje:nJeślispojrzećnaarabskiespołeczeństwoprzedipoMuhamma-
dzie,tozewnętrznazmianabyłamała,aleduchowaprzemianaogromna”,tamże,s.29.
6Tamże,s.871.
