Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Skądwziąłsiępieniądz
korzyścidziękiniemuotrzymujemy,tymjestuważanyzalepszy
ibardziejpożądany.
Kategoriapieniądzapojawiasiętylkowówczas,gdypracalub
produktwchodzi,względniewychodzizrynku.Trzebapamiętać,
żewistniejącychobecniewspólnotach,tzw.pierwotnych,rynek
praktycznienieistnieje.Niemateżniczego,cobygoprzypomi-
nało(np.ubrazylijskichYanomaniiPiraha).Tamludzieteżpra-
cują,alekontekstrynkowypodejmowanychwysiłkównieistnieje
wogóle.Wkrajachrozwiniętychtakżeniekażda,wymagająca
nawetsporegowysiłku,działalnośćkierujeswojerezultatynary-
nek.Uprawawłasnegoogródkajestprzyjemnościąsamąwsobie
inajczęściejnieoczekujesięczegoświęcej.Jednakjeślicokolwiek
sięztegoogródkasprzeda,tooznaczaosiągnięciekorzyścinietyle
zsamejprzyjemnościpracy.Otrzymujesięmożliwośćuzyskania
dodatkowychkorzyści,aletymrazemmożliwychdopozyska-
niadziękirynkowi.Wynikającastądzapłatadajepewneprawa
dokorzystaniazogólnegowolumenudóbriusług,natymryn-
kusięznajdujących.Trzebabywówczaspowiedzieć,żetapraca
wogródkuprzynosikorzyści,nieuzyskiwanejednakbezpośred-
nio,aleosiągalnepoprzezwejścienarynek
Trzebawtymmiejscuwspomnieć,żebyłypróbytworzenia
pieniądzabezrynku.Wlatach60.ubiegłegowiekuwgronieso-
cjalistycznejwspólnotykrajówRWPGmiałamiejscepróbapo-
wstania(wobrociemiędzypaństwowym)wspólnegopieniądza
(rublatransferowego).Nieudałosięjednakwtymobszarzestwo-
rzyćmiędzynarodowegorynku.Owymianiedecydowałygremia
polityczne.Rubeltransferowypowstał,alemógłconajwyżejpeł-
nićfunkcjęinstrumentuagregacjiirejestracjiobrotów.Zajego
pomocąrejestrowanovolumendóbrprzepływającychmiędzykra-
jamiRWPG.Mimojednaklicznychstarań,naradiopracowań,nic
więcejnieudałosięuzyskać.
Pieniądz,abyrealizowaćwpełniswojefunkcje,wymagawła-
ściwegomusytemu.Niedasię,więcpowiedzieć,żejestśrodkiem
ouniwersalnymcharakterze.chociażbyztegowzględu,żego-
spodarkarynkowaniejestjedynymmodelemgospodarowania.
Niedawnedoświadczeniazgospodarkąsocjalistycznąorazobec-
nieistniejącesystemynaKubieczywKoreiPółnocnejwyelimino-
wałyrynek.Nieistniejeonpozatzw.szarąstrefą,któraznatury
21
