Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Kategoriamituzperspektywyteoriiprototypu
35
przedtem,aocieleciepłymmówisię,żejestwięcejlubmniejciepłe.Osubstancji
natomiastniemówisię,żejestbardziejlubmniejsubstancją.Booczłowiekunie
mówisię,żejestbardziejczłowiekiemterazniżprzedtem,ataksamoowszystkich
innychrzeczachbędącychsubstancjami.Takwięcsubstancjeniedopuszczająstop-
ninbardziej”inmniej”18.
Mowatuorównoważnościwszystkichelementówkategorii,którepod
względemcechsprawiających,żerozpoznajesięwnichelementydanejka-
tegorii,sąsobierówne.
WsumiezrozważańArystotelesawyłaniająsięnastępującecechyklasycz-
nejteoriikategorii:
1.Elementysąprzyporządkowywanedokategoriinapodstawiecech
koniecznychiwystarczających.Jeżelinaprzykładnczłowiek”oznacza
nzwierzędwunożne”,tojednoczesnebyciezwierzęciemidwunożność
sąniezbędnedouznaniazaczłowieka,arównocześnieniemusibyć
spełnionyżadendodatkowywarunek,bytakieuznaniestałosiępraw-
dziwe.
2.Elementysąprzyporządkowywanedokategoriiwsposóbjednoznaczny.
Wszystko,coposiadacechykonieczneiwystarczającezpunktuwidze-
niadefinicjidanejkategorii,przynależydoowejkategorii.Wszystko,
cotakichcechnieposiada,nieprzynależydodanejkategorii.Dwu-
nożnezwierzętajednoznaczniebędązatemludźmi.Wszystkieinne
bytyniebędąnatomiastludźmi.
3.Wrezultaciekategoriemająwyraźnegranice,nieistniejąbowiem
obiektyhybrydalne,któreprzynależałybydokategoriitylkodopew-
negostopnialubwpewnymsensie.Anisamadwunożność,anisamo
byciezwierzęciemniesprawiają,żecharakteryzującysiętymicechami
bytbyłbyntrochę”człowiekiem.
4.Wszystkieelementydanejkategoriisąwięctakżerównorzędne,przy-
należnośćdodanejkategoriimabowiemcharakterbinarny.Jestsię
jejelementemalbosięniejest.Klasycznateoriakategoryzacjiniezna
stopniowalnościprzynależności,wktórejdwunożnezwierzętabyłyby
bardziejludźminiżntrochę”ludzkiezwierzętaoinnejliczbienógalbo
dwunożneobiektyniebędącezwierzętami.
Arystotelesowskierozumieniekategoriistałosięważnymskładnikiem
zachodniejfilozofii.Zawdzięczamymunaprzykładsformułowaniezasady
18
Idem,Kategorie,op.cit.,s.38–39.
