Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SenoPolsceniepodległej
Jaksakramentwsercachtlał,
Nafundamentkrwawecegły
NiósłjeNaródzpolskichciał.
WSTĘP
Źródełpolskiegopatriotyzmu,podobniejakiinnychpatriotyzmównarodowych
wEuropie,poszukujesiędziśwwiekuXIX,któryprzyniósłwielkąfalęruchów
narodowowyzwoleńczych
i
rozwój
myśli
narodowej
w
dziełach
wielkich
historiozofów,jakGeorgWilhelmHegel,JohannG.Herder,czyJoachimLelewel,którzy
utorowalidrogęromantycznemuidealizmowi,dopatrującsięwdziejachnarodówich
cechszczególnych,wyodrębniającychjespośródinnych–kształtującychkulturę
duchową,decydującychoichroliiprzeznaczeniu.Toromantyzmstworzyłpojęcie
ΠDuszyNarodu”izbudowałwokółOjczyznyiNaroduprzestrzeńideologiczną
wypełnionąsiatkąznaczeń,sensówiwartości,pomocnychwsamookreśleniu
iwzmocnieniudumynarodowejwwalceoprzetrwanieizachowaniezagrożonej
tożsamości.Sięganodoprzeszłości,doprapoczątkówpaństwowości,poszukując
wniej,wmomentachzagrożeniabytu,legitymizacjidoistnienia:dowodów
wyjątkowychzasług,potwierdzeniabohaterstwa,sławy,powodówdodumy,
prawomocnościgranic.Ówpowrótdokorzenistanowiarchetypjednego
znajważniejszychmitówuniwersalnychepokiarchaicznej–mitupoczątku,który
wswoichpóźniejszychreaktywacjachitransformacjachodegrałważnąrolę
wsferzepolityki,aktywniewpływającnawyobraźnięzbiorowąipostawyludzi,
przekształcającsięwmitpolitycznyszczególnegoznaczenia.
WpoluprzestrzennymXIX-wiecznegopatriotyzmupojawiłysięwyobrażenia
ochlubnejhistorii,męstwiedawnychrycerzyidokonaniachprzodków,wyprawach
wojennychibohaterskichzmaganiachzprzeciwnikiem.Znamytentypnarracji
chociażbyzmitologiistarożytnych,naprzykładzopisówhomeryckich.Patriotyczna
opowieśćmitologicznapotrzebowaławpisaniawniąoporu,pierwiastkawalki,
istnieniaprzeciwnikalubΠwroga”,zmagańwobronieterytorium,postrzeganegojako
Πswojskie”.TworzywamitudostarczałahistoriaitradycjazapisanewΠpamięci”
pokoleń.
Romantycznyicałydziewiętnastowiecznypolskipatriotyzm,niewyłączając
przełomowegookresuschyłkowegodoIwojnyświatowejicałegowieku
dziewiętnastego,wpisałwopowieśćmitologicznątakiewartości,jakiΠwolność”,
Πniepodległość”,ΠOjczyzna”,ΠNaród”,umieszczającjenanajwyższejskali.Wartości
zagrożone,awkrótceutraconenablisko140lat.WrogównietrzebabyłoΠwymyślać”,
bylicałkiemrealni,amitologiapatriotycznapowstawaławdużymstopniuwokół
faktycznychzdarzeńipostacidziałającychwhistorii,wstrząsającejlosemnarodu.
