Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Młodedorosłeżycie
13
sięnajbardziejefektywnym(ponownerozwiązaniekryzysupracowitośćvs
poczucieniższości)”13.
Procesintegracjitożsamościjestnietylkopowrotemdowcześniejszych
kryzysówrozwojowych,lecztakżeszansąnaichnowąstrukturalizację.Dla-
tegotenetaprozwojowyjesttakważnyitaktrudnydlamłodegoczłowieka.
Adolescencjatoprzedewszystkimkształtowaniesiętożsamościwkonfronta-
cjiwłasnychdoświadczeńiwłasnejhistoriizinnymi,poznawanieikonfron-
towaniesięzrolamispołecznymi.Najważniejszymzadaniemwczesnejdoro-
słościjestintegracjatożsamościitworzenieintymnychzwiązków,wktórych
młodyczłowiekkierujesiękuinnym,znajdujewnichoparcieisampotrafije
ofiarować.ZdaniemEriksona,podczasbadaniarozwojujednostkowegoego,
istotnejestodnalezieniewspółzależnościmiędzyprzebiegiemdzieciństwa
ahistoriążyciarodziny,bowiemrozwójjednostkowyjestpowiązanyzhistorią
grupy.Trwałatożsamośćegoniemożenarodzićsiębezufnościwyniesionej
zpierwszejfazy,adoświadczeniawyniesionezkolejnychfazwzmacniająją
iintegrują,łączącrozwójorganizmuzestrukturąinstytucjispołecznych14.
Wczesnadorosłośćtoczasintensywnietworzonychzwiązkówzinnymi
ludźmi,partnerami,przyjaciółmi,współpracownikami,uniezależnieniasięod
rodzicówinowegookreśleniarolisynaczycórki.Sposób,wjakiosobaradzi
sobiezkolejnymikryzysami,wyróżnionymiprzezEriksona,madużyzwiązek
zpoziomemjejtożsamościpsychospołecznej.Biorącpoduwagęfakt,żeDfun-
damentemprawidłowegoprzebiegurozwojuczłowiekawkażdymwiekusą
doświadczeniawystępującewewłaściwejkolejnościiwewłaściwymrozwo-
jowoczasie”15,nieuniknionejestprzyanaliziewczesnejdorosłościodnosze-
niesiędożyciowychdoświadczeńihistoriimłodychludziwceluokreślenia
okresówkrytycznychorazprawidłowościprzebieguetapówrozwojowych.
Próbującpoznaćtenetaprozwojumłodegoczłowieka,odwołujemysię
nietylkodojegouprzednichdoświadczeńorazformaktywnościwłasnej
iwyniesionychzniejdoświadczeńwrelacjachześrodowiskiem,lecztakże
doindywidualnychmożliwościkumulowaniaiorganizowaniatychdoświad-
czeńwstrukturypsychicznecechującesięsamosterownościąizdolnością
dorozwoju–doświadczeńrozumianychjakoślad,skutekprzeżytychzda-
rzeń,sytuacji,kontaktów,działańczyprzeżyćwpsychice,wzachowaniu
sięidziałaniachjednostki16.Dominującawprocesierozwojuczłowieka
13A.I.Brzezińska,Społecznapsychologiarozwoju,WydawnictwoScholar,Warszawa
2000,s.254–255.
14E.H.Erikson,Dzieciństwo...,dz.cyt.,s.255–256.
15A.Brzezińska,Społeczna…,.dz.cyt.
16M.Tyszkowa,Rozwójpsychicznyjednostkijakoprocesstrukturacjiirestrukturacji
doświadczenia,[w:]Rozwójpsychicznyczłowiekawciągużycia.Zagadnieniateoretyczne
imetodologiczne,red.M.Tyszkowa,PaństwoweWydawnictwoNaukowe,Warszawa1988,
s.44–79.
