Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HISTORIA,czylirozterkikuratora
Zawszezastanawiałomnie,jakmożnazacząćpisaćksiążkęhistoryczną
(niepowieść)itoniewsensiewykonywaniazawoduczyprocesupisania,
lecz-rzecbymożna-przyjęciaramyczasowej,czyteżprzestrzennej.
Gdymetaforycznaramastajesiętypograficzną,atymsamymmyślową
realnością,stajesiękompozycją.Czymożnaprzyciąćczas,jakkuponma-
teriałupotrzebnegodouszyciahistorycznegostroju,uznającjakiśmo-
mentzapoczątek,takjakbyto,cozdarzyłosięwcześniejalboHobok",nie
byłoistotne,jakbyniewiązałosięgenetycznieiprzyczynowoztym,co
zamierzamynapisać?Jakwielkiebum,wyznaczającepoczątekczasu.Jajo,
zktóregowykluwasięhistoria,niczymżywairealnaistota?
Nibynicprostszego:zebraćfakty,powiązaćjewjakimśnastępstwie.Ale
sprawajestznaczniebardziejskomplikowana,nietylkoprzezwzglądna
zagmatwaniaczasuiprzestrzeni.Równieżzewzględunamędrcaszkieł-
ko.Toonodecydujeotym,coijakczytamy.ZdobycieJerozolimyprzez
krzyżowcówjestfaktem,alejegoznaczeniejestinne,jeślipojawisię
onwnarracjichrześcijańskiegorycerzaalboarabskiegokronikarza.Tak
jakwsądzie,gdzieprokuratoriobrońcanibytesameHfakty"wplatają
wswemowy,akażdyinaczejwiążejewnarracyjnychciągach.PiszęHniby
tesame",bofaktyodnosząsięwprawdziedorealnychzdarzeń,aletak
naprawdęichznaczeniawynikajązpowiązańsieci,wktórejsięjeumie-
ści,zrelacjizasupłań.Bydaćkonkretnyprzykład:wmarcu1624roku
wrezydencjiambasadoraFrancjiwLondynieodbyłasię(nielegalna)msza
katolicka.Ciżbabyłatakwielka,żepodłogazawaliłasię,grzebiącblisko
dwieścieosób.Ocałymzdarzeniuopowiadanamjedenznajbardziejzna-
nychpisarzylistówztegookresu,niejakiJohnChamberlain
5
.Wzależno-
ściodtego,jakąhistorięchcemynapisać,tensamlist(fakt)dotyczący
tegowłaśniezdarzenia(fakt)będzieprzezhistorykówcytowany,aleczę-
stobędzietoinnyjegofragment.Jeślizatemchcemynapisaćprotestanc-
kąhistorięAnglii,towybierzemytenurywek,wktórymChamberlain
pisze,żepomimozakazówkatolicynadalspiskowaliwLondynie,zaco
spotkałaichzrękiBogasłusznakara(Angliajestprzecieżkrajempro-
testanckim,przezBogawybranym).Jeślinatomiastchcemynapisaćka-
tolicką,awięcwznacznymstopniumęczeńskąhistorięAnglii,toztego
samegolistuzacytujemyinnefragmenty,wktórychmowajestotym,że
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
===
5TheLettersofJohnChamberlain,ed.N.E.McClure,Philadelphia1939,vol.II,s.523.
