Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
I.Czynnikirozwojuzteoriibiegunówwzrostu…
niżwprzypadkurozprzestrzenianiawydatkównaszerokimobszarzebezuwzglę-
dnieniaefektówrozlania.
Korzyścizaglomeracjiiefektyzewnętrzne
Tendencjaaglomeracjidziałalnościgospodarczejjestkluczowymzjawiskiem
wpływającymnawewnątrzregionalnyukładdziałalnościgospodarczej.Można
wyróżnićnastępującetypykorzyścizewnętrznychzwiązanychzaglomeracją:
1.Korzyścizurbanizacjiczyzkoncentracji,czerpaneprzezfirmyposiadającelo-
kalizacjęwwiększymmieście,któreobejmująusługikomunalneiużytecz-
nościpublicznejponiskichcenach,dostępdokomunikacjimiędzyregionalnej
iwyspecjalizowaneusługirynkowe.
2.Korzyścizlokalizacji–pojawiającesię,gdyfirmyztejsamejgałęzisąblisko
siebiezlokalizowane–takiejakdostępdowykwalifikowanejsiłyroboczej
iwyspecjalizowanychusługwspierającychiprzewagizewspółpracy,np.
wpostaciwspólnychzakupów,marketinguczyporozumieńbadawczych.
3.Korzyścizwiązanezkompleksemgospodarczym–firmypowiązanychzesobą
gałęzi,któreoszczędzająnatransporcieikosztachenergii,jakteżnakosztach
produkcjizwiązanychzwymianąinformacji.
4.Zastosowanieprawawielkichliczbdomożliwychfluktuacjiwgospodarce,
którezazwyczajniedotykająwszystkichfirminabywcówjednocześnie
iwtymsamymkierunku.
Powyższeczynnikipowodują,żeregionycechującesięaglomeracjąbędą
wykazywaćszybszywzrostniżregionybezaglomeracjifirmiosób.Zjawiskoto
zakładawykorzystaniepowiązańgospodarczychpłynącychzdanejlokalizacji.
Zakresizestawkorzyścibędziezależałodkompozycjiregionalnychprzemysłów,
naktórychbazujeregionalnywzrost,atakżeododległości,determinującejczę-
stośćinterakcjimiędzysektorami(Parr1973,183;McCannivanOort2009,
20–21,Isard,Liossatos,2005,7).
Efektyzewnętrzneskaliiefektyaglomeracjiwystępują,gdyfirmysązloka-
lizowanewpobliżu1.Wrezultaciewzrostjestskoncentrowanywbiegunachwzro-
1Efektyzewnętrzne–skutkidecyzjiprodukcyjnychikonsumpcyjnychjednostekgospodarczych,
którewsposóbbezpośredni,aleniezapośrednictwemcenrynkowych,oddziałująnaprodukcję
ikonsumpcjęinnychpodmiotówgospodarczych.Korzyścizewnętrzne–pozytywneskutkidziałań
pewnychjednostek,którebezpośredniowsposóbkorzystnywpływająnakonsumpcjęiprodukcję
innychjednostek(pozostającychpozadanymprocesemprodukcyjnymlubkonsumpcyjnym).Jed-
nostkiwytwarzającetekorzyściniesąwstanieichsobiesamodzielniezrekompensować,konieczne
sąnp.subwencjepaństwa(ochronazdrowia,oświata)czysubsydia,czasowaochronaprzedkonku-
rencjązagraniczną,zwolnieniapodatkoweczyinneinstrumenty;Kosztyzewnętrzne–negatywne
skutkidecyzjipodmiotówgospodarczychwstosunkudojednosteknieuczestniczącychbezpo-
średniowdanymprocesieprodukcyjnymczykonsumpcyjnym:zanieczyszczenieśrodowiskaprzez
niektórefabryki,zanieczyszczeniełąk(ścieki)–„antydobra”,plagi;Internalizacjaefektówzewnętrz-
nych–procesprzypisywaniakosztów/korzyścizewnętrznychwytwarzającemuprzeznp.opłatyza
