Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
I.Czynnikirozwojuzteoriibiegunówwzrostu…
produkcji,takichjakziemiaczypraca,aletakżekosztywynikającezzatłoczenia
izanieczyszczeniaśrodowiska.Częstolokalizacjawbieguniejestwybieranapod-
czaspierwszychlatistnieniafirmy,takbymiećdostępdokapitału,wykwalifiko-
wanejsiłyroboczej,odpowiednichpowierzchniprzemysłowychiróżnychwy-
specjalizowanychusług.Wrazzrozwojemfirmymożeonasamarozwinąć
wramachprzedsiębiorstwapewneusługi,wówczasniebędziejużpotrzebowała
zewnętrznych.
Biegunmożemiećteżnegatywneefektydlaotoczenia.Jeżelibieguncechuje
sięwysokimidochodami,zakupydóbroniskichcenachprodukowanychregio-
nalniemogąbyćzastąpioneprzezponadregionalnyimport,powodującupadek
pewnychdziałalnościwzapleczu.Ponadtozamiastrozwojubranżpowiązanych
wzapleczumożewystąpićtendencjadocentralizacjitychgałęziwokreślonej
aglomeracji.Możeteżnastąpićefektwypłukiwaniazzapleczawykwalifikowanej
siłyroboczej,jeślizdecydujesięonazastąpićdojeżdżanie(zostawiającedochody
wzapleczu)trwałąmigracjądocentrum.Bezdodatkowegodochoduusługi
wzapleczumogązacząćupadać(Parr1973,205,Balassa1962,532).
Teoriabiegunówwzrostupojawiłasięwlatach50.jakoalternatywadlapopu-
larnychwówczasneoklasycznychikeynesistowskichteoriirozwoju.Zaczętopró-
bowaćjąstosowaćwstrategiachrozwoju.Wieleztychprojektówzostałoporzu-
conychwlatach70.,gdyżnieuzyskano,zakładanychwteorii,efektówrozlania.
Todoprowadziłododługiegookresu,wktórymzainteresowaniekoncepcją
znaczniesięzmniejszyło.Ostatniozainteresowanieteoriąwzrosło,zewzględuna
uwagępoświęcanątechnopoliomczyaglomeracjomwysokotechnologicznych
firmwregionach.Niektórzyuważają,żeprojektyzlat60.i70.niekonieczniebyły
błędami,aleporzuconojezbytwcześnie,zanimkorzyścizaglomeracjiiurbaniza-
cjipojawiłysię(Kulkarnietal.2002).Bykorzyścigospodarczezdyfuzjiwzrostu
zbiegunawzrostumogłysiępojawić,potrzebaod15do25lat.Zdolnośćpoli-
tykówiplanistów,byprzewidziećtekorzyści,byłaograniczona,zewzględuna
brakschematuanalitycznego.
Znaczenieinnowacji
Wedługkoncepcji,jakierozszerzyłyteoriębiegunówwzrostunaprzestrzeńgeo-
graficzną,tj.koncepcjicentrum-peryferieicentrówwzrostu,urbanizacjaihierar-
chiaośrodkówwzrostusąźródłeminnowacyjnościijejrozprzestrzeniania.
Związanezinnowacjamiprocesy,szczególniemigracjeiinwestycje,powodująre-
alokacjęzasobów.Agregowaneprzestrzenniemodelezakładają,żewiększość
efektówwzrostuirozwojupojawiasięwpojedynczym,głównymobszarze.Ob-
szaryrozwijającesięlepiejniżinnesągłównymiośrodkamiinnowacjiwproduk-
cji,handluczypraktykachspołecznychipolitycznych.Procesyinnowacyjnesą
