Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
zachowańseksualnych.Wielubadaczyuważa,żeczłowiekmożetakzorganizować
swójtrybżycia,abywsposóbświadomyograniczaćkontaktzbodźcami,podnietami
erotycznymi(zewnętrznymi),cowsposóbistotnymogłobysięprzyczynićdotego,iż
napięciaseksualnebędąrozwijałysięwstopniuminimalnym24.Oczywiście,specyfika
popędupłciowegoczłowiekapoleganatym,żesamwsobiejestonniezależnyod
działaniabodźcówpodniecających.Wówczasmożebyćodczuwanyjakonieskonkrety-
zowanyniepokójistannapięcia.Takwięc,popędseksualnyjestzjawiskiemwystępu-
jącymsamoistnie,jakipobudzanymdodatkowozzewnątrz.Jeśliwięcnapięciaseksu-
alnerozwinąsięendogennie,tomogą–jakwskazujeObuchowski–podwpływem
hierarchiiwartościczłowieka,zostaćwtakimstopniuzdominowaneprzeznapięcia
innegopochodzenia,żeniebędąwistotnysposóbwpływaćnafunkcjonowanieczło-
wieka25.
Epikur(341–270rokp.n.e.)–któregoObuchowskiuznałzatwórcęjednejznajlep-
szychklasyfikacjipotrzeb–głosiłhedonizm,wmyślktóregojedynymdobremjest
przyjemność.Jakoprzedstawicieleudajmonizmuhedonistycznego,uważał,żeszczę-
ściepoleganadoznawaniuprzyjemności,anieszczęścienadoznawaniucierpienia26.
HedonizmłączonyjestzimieniemEpikura,wartojednakzaznaczyć,żebyłonwy-
znawanywcześniej(IIIwiekp.n.e.)przezArystypazCyreny,itowłaśniejegopoglądy
przybrałyskrajnąpostać27.SamzaśEpikuruznawanybyłzaczłowiekaowysokim
poziomiemoralnym,szlachetnymcharakterzeiprostymtrybieżycia.Głoszonyprzez
siebiehedonizmłączyłzkultemżycia,któresamowsobiejestprzyjemne,jeślitylko
człowiekaniespotykaniczłego28.Opróczżywiołowejprzyjemnościżyciaistnieją
takie,którespowodowanesąprzyczynamizewnętrznymi–abyjeosiągnąć,trzeba
miećpotrzeby,którebędązaspokajane.Jednocześnienaturalnąradośćżyciaodczuwa
ten,ktoniejestopanowanyprzezpotrzebyikoniecznośćichzaspokajania.Ztegowy-
nika,żejedneprzyjemnościwystępująprzyzaspokajaniupotrzeb,ainneprzyichbra-
ku.JakkolwiekEpikurnieróżnicowałprzyjemnościpodwzględemjakościowym,to
jednakprzyznawałwiększeznaczenieprzyjemnościomduchowymnadcielesnymi.
Dlategoteżzalecałokreślonystylżycia:szukanieradościduchowych,zabieganie
oprzyjaźń(leczwynikającązmotywacjiegoistycznych–jakośrodekdoosiągnięcia
przyjemności),kultwysubtelnionegożycia.
Filozofsklasyfikowałpotrzeby,nazywającjepożądaniami,jako:naturalneiko-
nieczne(fizjologiczne,związanezpotrzebąodżywiania,oddychaniaitp.);aninatural-
ne,anikonieczne(indywidualne,nawykowe,którewywołujątakiepożądania,jakam-
bicjaisława,tuteżjakogroźnąnamiętnośćwidziałmiłość);naturalne,aleniekoniecz-
ne(pożądaniepłciowe)29.
24Tamże,s.237.
25Tamże.
26W.Tatarkiewicz,Historiafilozofii,Warszawa1990,t.1,s.139.
27Dzisiejszeprzywoływaniepojęciahedonizmujestznaczniebliższetemu,cogłosiłArystyp.Uważał
onmianowicieprzyjemnośćwłasną,cielesną,chwilową,pozytywnązajedynedobro.Wżyciuchodziłoby
więcoto,abyjaknajczęściejdoznawaćintensywnychprzeżyć,głównieprzyjemnościcielesnych,bez
żadnychograniczeńipowściągliwości.Zob.W.Tatarkiewicz,Oszczęściu,Warszawa1990,s.507.
28Zob.W.Tatarkiewicz,Historia…,s.138–145.
29K.Obuchowski,Psychologiczne…,s.238.
